پیر گوشی چیست و چه علائمی دارد؟پیشگیری+درمان

متاسفانه با بالا رفتن سن، مشکلات زیاد جسمی و روحی برای افراد به وجود می‌آید که یکی از آنها تحت تاثیر قرار گرفتن قدرت شنوایی است که برای آن، اصطلاح پیرگوشی را به کار می‌برند و جزو بیماری‌های رایج برای بزرگسالان محسوب می‌شود. در مقاله امروز ما قصد داریم راجع به این موضوع صحبت کنیم که پیر گوشی چیست و چه علائمی دارد؟ پس برای کسب اطلاعات مفیدی در این زمینه، لطفاً ما را تا پایان همراهی بفرمایید.

[html_block id=”9603″]

پیرگوشی چیست؟

به کاهش تدریجی شنوایی در هر دو گوش با افزایش سن، پیرگوشی گفته می‌شود. هر چقدر سن فرد بالاتر رود، احتمال مبتلا شدن به این عارضه افزایش پیدا می‌کند؛ لذا بر اساس نام این بیماری می‌توان اینگونه حدس زد که پیرگوشی در بزرگسالی و پیری رایج‌تر است.

پیرگوشی از چه سنی شروع می‌شود؟

بر اساس آمار در افراد بالای ۶۵ سال از هر سه نفر، یک نفر به پیرگوشی زودرس و کم شنوایی مبتلا شده است. البته به دلیل تغییرات تدریجی در شنوایی، بعضی از افراد در ابتدا نسبت به تغییرات شنوایی خودشان آگاهی ندارند. جالب است بدانید که پیر گوشی روی توانایی شنیدن صداهای بم و کم ارتفاع تاثیر چندانی نمی‌گذارد، اما روی توانایی افراد برای شنیدن صداهای زیر و بلند نظیر زنگ تلفن تاثیرگذار خواهد بود.

علت پیرگوشی چیست؟

دلایل مختلفی هستند که منجر به بروز این عارضه می‌گردند. در بیشتر مواقع پیرگوشی در نواحی زیر اتفاق می‌افتد:

-در امتداد مسیرهای عصبی به مغز

-در گوش داخلی

-در گوش میانی

که از میان این نواحی پیرگوشی در گوش داخلی جزو شایع‌ترین موارد است. از طرفی عوامل مختلفی که منجر به بروز پیرگوشی می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:

_از دست دادن گیرنده‌های حسی در گوش داخلی و سلول‌های مویی گوش

_افزایش سن و سالخوردگی

_عوامل وراثتی

_عوارض جانبی بعضی از داروها نظیر آسپرین و برخی از آنتی بیوتیک‌ها

_شرایط مختلف سلامت بدن نظیر بیماری‌های قلبی یا دیابت

_قرار گرفتن در معرض صدای بلند مانند صدای مربوط به کار یا صدای موسیقی

علائم پیرگوشی چیست؟

بر اساس تحقیقات، متداول‌ترین نشانه‌های پیرگوشی شامل موارد زیر هستند:

° فرد گفتار دیگران را ناشمرده، آهسته و مبهم می‌شنود.

° برای چنین افرادی تشخیص دادن صداهای زیر و بلند مانند «س» و «ذ» سخت می‌باشد.

° صدای مردان را راحت‌تر از زنان می‌شنوند؛ زیرا صدای مردان بم است ولی صدای زنان زیر است.

° زمانی که در پس زمینه مکالمه نویز و سر و صدا وجود داشته باشد، درک مکالمه برای چنین افرادی فوق العاده دشوار است.

° برخی از صداها آزاردهنده و خیلی بلند به نظر می‌رسند.

° زنگ زدن گوش یا وزوز گوش در یکی از گوش‌ها یا هر دو گوش به شکل همزمان ایجاد می‌شود.

نشانه‌های پیرگوشی امکان دارد به سایر شرایط یا مشکلات پزشکی شبیه باشد. پس جهت تشخیص بهتر آن، می‌توانید با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.

نحوه تشخیص پیرگوشی

اتوسکوپ یک وسیله پزشکی برای معاینات چشمی است؛ اما جهت بررسی مجرای گوش خارجی و مشاهده پرده گوش نیز از آن استفاده می‌کنند. رایج‌ترین اتوسکوپ‌های موجود دارای یک دسته و یک سر بوده که سر آن شامل یک لنز بزرگنمایی کم مصرف و یک منبع نور می‌باشد. قسمت انتهایی سر اتوسکوپ ضمیمه‌ای برای اسپکلوم‌های پلاستیکی یکبار مصرف دارد. معاینه کننده ابتدا با کشیدن نرمه گوش مجرای آن را صاف کرده و سپس اسپکلوم اوتوسکوپ را به گوش خارجی وارد می‌کند. جهت پیشگیری از صدمه به مجرای گوش، انگشت اشاره یا انگشت کوچک را روی سر و چفت کردن دستی که اتوسکوپ را در برابر بیمار نگه می‌دارد، خیلی اهمیت دارد. پس از انجام این کارها معاینه کننده از طریق عدسی اتوسکوپ داخل کانال گوش را مشاهده می‌کند و وی می‌تواند انسداد مجرای گوش به وسیله اجسام خارجی و هرگونه صدمه وارده به پرده گوش، عفونت، التهابات گوش و فشردگی موم گوش را پیدا کند. البته در برخی از مواقع پزشکان تست شنوایی سنجی یا آدیوگرام را برایتان تجویز می‌کنند که در آن توانایی شما در شنیدن صداها مورد سنجش قرار می‌گیرد. در طی فرایند آدیوگرام امواج صوتی از طریق مجرای گوش پرده گوش و استخوان‌های گوش میانی به گوش داخلی می‌روند که این امواج قادرند از استخوان‌های اطراف و پشت گوش نیز عبور کنند. به این ترتیب از این طریق متخصص می‌تواند میزان قابلیت فرد را در شنیدن صداها آزمایش کند. باید بدانید که از آنجایی که صداها طبق شدت و سرعت ارتعاش امواج صوتی با یکدیگر تفاوت دارند، شنوایی برای افراد زمانی اتفاق می‌افتد که امواج صوتی باعث تحریک اعصاب گوش داخلی شده و صداها در طول مسیرهای عصبی به مغز برسد. در واقع در آزمایش آدیوگرام صداها به وسیله هدفون در یک زمان مشخص در یکی از گوش‌های فرد مورد آزمایش، پخش شده و از وی خواسته می‌شود تا در صورت شنیدن هر صدایی پاسخ دهد. در صورتی که فرد نتواند صداهای ویژه‌ای را بشنود، حاکی از این است که نشانه‌های کاهش شنوایی یا پیرگوشی برایش وجود دارد.

برای درمان پیرگوشی چه کنیم؟

معمولا پزشکان و جراحان گوش بهترین روش‌های درمانی را بر اساس موارد زیر برای شما معین می‌کنند:

| سن و سال شما

| سابقه پزشکی و سلامت کلی

| میزان کسالت

| ترجیحات و نظرات شما

| انتظار می‌رود چنین وضعیتی چقدر به طول بیانجامد.

| تاثیر داروها یا روش‌ها و درمان‌های خاص به چه اندازه قابل مشاهده است.

با توجه به موارد فوق گزینه‌های درمانی برای مشکل پیرگوشی عبارت‌اند از:

| سمعک

| دستگاه‌های کمکی نظیر تقویت کننده‌های تلفن یا فناوری که گفتار را به متن تبدیل خواهند کرد.

| تکنیک‌هایی برای جرم‌گیری گوش و خارج کردن موم اضافی در آن

| آموزش و یاد دادن گفتارخوانی به معنی استفاده از نشانه‌های بصری جهت خواندن گفتار: در این تکنیک با استفاده از حرکات صورت، سرنخ‌های بصری لب، حالت و زبان بدن گوینده و همچنین ژست‌های او، شنونده می‌تواند معنای مورد نظر را استنتاج کند. البته گفتارخوانی قبلاً به عنوان لب خوانی نیز شناخته می‌شد.

درمان قطعی پیرگوشی چیست؟

متاسفانه هیچ درمان قطعی برای این مشکل وجود ندارد؛ اما یکی از ابتدایی‌ترین و اصلی‌ترین درمان‌ها برای مبارزه با پیرگوشی، سمعک است؛ چرا که بر اساس تحقیقات و مشاهدات، استفاده از سمعک تاثیر قابل توجه و مثبتی روی کیفیت زندگی و ارتباطات افراد کم شنوا داشته است. البته سمک‌ها نمی‌توانند مشکل شنوایی فرد را برطرف کنند؛ اما با تقویت کردن صداهای اطراف، به بهبود وضعیت شنوایی فرد کمک می‌کنند. قیمت این دستگاه‌ها نیز نسبتاً گران است و معمولاً تحت پوشش بیمه‌های مختلف قرار نمی‌گیرند. البته استفاده از سمعک‌های کوچک‌تر و مجزا ساده‌تر است؛ اما با توجه به اینکه بیماران سالمند با کاهش مهارت مواجه می‌شوند، امکان دارد هنگام استفاده از این دستگاه‌ها چندان راحت نباشند. توجه داشته باشید که سمعک جز دستگاه‌هایی است که مدیریت آن پس از نصب نیز هرگز متوقف نمی‌شود؛ لذا برای یادگیری استفاده از آن نیازمند تمرین و تلاش قابل توجهی هستید. با توجه به اینکه بسیاری از سمعک‌ها برای سالمندان ناراحت کننده، خجالت آور و غیر جذاب به نظر می‌رسند؛ بنابراین بیماران در این زمینه نیاز به تشویق و حمایت اطرافیان خود دارند. لازم به ذکر است که در آستانه‌های خاصی از کم شنوایی، سمعک‌ها ضروری می‌باشند. ضمنا برای افرادی که به کم شنوایی شدید دو طرفه مبتلا شده‌اند و با سمعک بهبود پیدا نمی کنند، کاشت حلزون پیشنهاد می‌شود.

درمان پیرگوشی در طب سنتی

در اینجا می‌خواهیم چند گیاه دارویی را به شما معرفی کنیم که در طب سنتی جهت تقویت و سلامت گوش و پیشگیری از کاهش شنوایی روی استفاده از آنها تاکید شده است. این گیاهان دارویی می‌توانند تا حد زیادی در رابطه با این مشکل کمک کننده باشند:

• جینکو بالیوبا: جالب است بدانید گیاه جینکو قدمت عجیب و غریبی دارد و بیش از ۱۵۰ میلیون سال است که وجود دارد. این گیاه خواص مختلفی از جمله جلوگیری از فراموشی و افزایش حافظه را دارا می‌باشد. اما به دلیل داشتن خواص زیاد، موجب افزایش گردش خون در مغز شده و برای همه اندام‌های بدن ازجمله گوش‌ها مزایای زیادی به همراه دارد. برای درک بهتر نحوه اثرگذاری این گیاه باید بدانید که ضمن افزایش گردش خون، عملکرد همه قسمت‌های گوش ساده می‌شود و دمای این ناحیه در حد مطلوبی نگه داشته می‌شود. در طب سنتی برای درمان وزوز گوش و مقابله با پیرگوشی نیز این گیاه را معرفی می‌کنند.
• برگ نعناع: نعناع دارای مقادیر زیادی از اسید فولیک و آهن است که طبق تحقیقات اسید فولیک روی سلامت گوش تاثیر مثبت دارد. محققان معتقدند کاهش شنوایی با کاهش سطح اسید فولیک در بدن ارتباط دارد. پس می‌توانید جهت پیشگیری از پیرگوشی و تقویت قدرت شنوایی خود، نعناع را به عنوان دمنوش یا به شکل خشک شده در غذاهای مختلف استفاده کنید.
• سیر: شما سیر را به عنوان یک گیاه معجزه آفرین با خواص زیاد می‌شناسید؛ چرا که سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی بوده و فوق العاده قدرتمند است و برای درمان بسیاری از عفونت‌ها مانند عفونت‌های گوش نیز تاثیر مثبت دارد.

در موارد فوق استفاده از زردچوبه و شوید نیز تاثیر مثبت داشته و با توجه به اینکه شوید سرشار از روی بوده و زردچوبه نیز حاوی مقادیر زیادی پتاسیم است؛ از طرفی سیستم شنوایی و گوش‌ها به این عناصر نیاز حیاتی دارند، پس استفاده از آنها برای جلوگیری از پیرگوشی مناسب باشد.

پیچیدگی‌ها و عوارض پیرگوشی

متاسفانه باید بگوییم که اختلال پیرگوشی می‌تواند در ابتلا به اختلال عملکرد شناختی در افراد سالخورده نیز کمک کند! چرا که افراد مبتلا به بیماری پیرگوشی با بالا رفتن سن با خطر ابتلا با زوال عقل نیز روبرو می‌شوند. پژوهش‌ها و مطالعات زیادی در رابطه با ارتباط بین کم شنوایی و اختلال شناختی وجود دارد که همه این پژوهش‌ها وجود این رابطه را تایید می‌کنند. هنوز این رابطه به شکل کامل و صریحی درک نشده است و بعضی از دانشمندان معتقدند که افراد مواجه با اختلال پیرگوشی و کم شنوایی، منابع بیشتری را از مغز خود برای جبران نقص در ادراک شنوایی به خدمت می‌گیرد و با توجه به اینکه ذخایر عصبی محدودی وجود دارد، در صورت استفاده بیش از حد از این منابع برای درک شنوایی، برای سایر عملکردهای شناختی نظیر حافظه با کمبود این منابع مواجه می‌شوند. همین دلیلی است که با بروز اختلال پیرگوشی و کم شنوایی، زوال عقل و حافظه نیز ایجاد می‌شود. از طرفی با توجه به اینکه شنوایی جنبه‌های مختلفی از زندگی از جمله تعاملات اجتماعی، ارتباطات ایمنی و… را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ ممکن است با از دست دادن شنوایی یا پیر گوشی، فرد دچار انزوای اجتماعی گردد. همچنین اثرات منفی این مسئله باعث بروز مسائلی نظیر تندخویی، افسردگی، اضطراب و بی‌حالی نیز شود. افرادی که به پیرگوشی و فرکانس‌های بالا مبتلا هستند، ممکن است دچار مشکلات و نگرانی‌های ایمنی جدی شوند. به عنوان مثال اگر فرد امکان پاسخگویی به سیگنال‌ها و هشدارهایی نظیر زنگ تلفن، زنگ آیفون، چراغ‌های راهنما و هشدار دود را نداشته باشد، با دردسرهایی مواجه خواهد شد. تحقیقاتی در زمینه میزان کاهش شنوایی و عدم کنترل وضعیت در افراد سالخورده وجود دارد که امکان دارد با درک حرکت و وضعیت فرد در فضا، ارتباط داشته باشد؛ حتی درک عمیق‌تر از چنین ارتباطی می‌تواند به طور آشکار روی دفعات زمین خوردن فرد نیز تاثیر بگذارد که یکی از عوامل مهم در عوارض پیرگوشی و مرگ و میر در سالخوردگان می‌باشد.

چگونه از پیرگوشی جلوگیری کنیم؟

مهمترین راهکارهای محافظت از شنوایی و جلوگیری از پیرگوشی شامل موارد زیر هستند:

| سعی کنید از گوش دادن به صداهای بلند پرهیز کنید و میزان قرار گرفتن در معرض سر و صدا و نویزهای مختلف را کم کنید.

| جهت جلوگیری از آسیب بیش از اندازه به شنوایی، از گوش بندهای مخصوص پر از مایع استفاده نمایید.

| داشتن یک رژیم غذایی با چربی اشباع فوق العاده کم، می‌تواند شما را در زمینه کاهش سرعت پیری گوش یاری نماید.

| جهت کاهش خطر ابتلا به بیماری پیرگوشی، سعی کنید یک سبک زندگی فعال و سالم را داشته باشید؛ چرا که این بیماری با مواردی نظیر چربی خون بالا، فشار خون بالا، سکته مغزی و دیابت در ارتباط است.

| سعی کنید در صورت مصرف سیگار بلافاصله آن را متوقف کنید؛ چرا که ترک سیگار روی پیشگیری از پیرگوشی و به تاخیر انداختن این مسئله تاثیر بسیار زیادی دارد.

زندگی با بیماری پیرگوشی

مدیریت کردن، نحوه برخورد و زندگی با افراد مبتلا به پیرگوشی یک کار گروهی محسوب می‌شود؛ لذا می‌توانید با رعایت دستورالعمل‌ها و توصیه‌های پزشکان مربوطه، به مدیریت این بیماران برای بهبود نتایج کمک کنید. پس به اقدامات زیر توجه نمایید.

~ ابتدا به مراکز شنوایی شناسی یا آدیولوژی مراجعه کرده و برای نصب سمعک، آزمایش شنوایی سنجی و آموزش نحوه کار کردن با سمعک، اطلاعات لازم را دریافت کنید.

~ بهتر است برای آزمایش‌ها و تشخیص‌های بهتر به متخصصان گوش و حلق و بینی نیز مراجعه نمایید.

~ در صورت بروز اختلال کم شنوایی و داشتن نشانه‌های عصبی همزمان مانند سرگیجه، ضعف صورت، تغییرات بینایی، از دست دادن تعادل و… به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

~ در صورتی که در رابطه با اختلال شناخت یا زوال عقل مشکلی وجود داشته باشد، باید به متخصص پیری شناسی مراجعه شود.

~ اگر راجع سمی شدن گوش به دلیل رژیم‌های درمانی خاص سرطان نگرانی وجود داشته باشد، باید به متخصص انکولوژی یا غده شناسی مراجعه شود.

~ در صورتی که بر اثر ابتلا به پیرگوشی دچار مواردی نظیر اضطراب، افسردگی و تغییرات منفی خلق و خو شدید، مراجعه به دکتر روانشناس الزامی است.

نکات مهم

در صورتی که می‌خواهید در برابر مسئله پیرگوشی مقاومت کرده و در این زمینه موفق شوید به نکات زیر کاملاً دقت کنید:

• اگر احساس کردید دچار کم شنوایی ناگهانی شدید، بلافاصله به جراح و پزشک متخصص مراجعه کرده؛ چرا که در صورت عدم توجه به این مسئله با گذشت زمان قدرت شنوایی شما بیشتر کاهش پیدا می‌کند و میزان صدمات افزایش می‌یابد.
• تا آنجا که می‌توانید از قرار گرفتن مداوم در معرض صداهای بلند اجتناب کنید؛ زیرا این مسئله به محافظت شنوایی شما و جلوگیری از پیرگوشی کمک شایانی می‌کند.
• توجه داشته باشید با توجه به اینکه پیر گوشی یک وضعیت برگشت ناپذیر است، لذا اقدامات پیشگیرانه در این راستا اهمیت فوق العاده زیادی دارند. پس آنها را جدی بگیرید.

سخن نهایی

همانطور که دیدید پیر گوشی  کم شنوایی تدریجی است که معمولاً در هر دو گوش اتفاق می‌افتد و با افزایش سن ارتباط دارد که البته برای سالخوردگان جزو مشکلات رایج محسوب می‌شود. از آنجایی که ممکن است پیر گوشی افراد زیادی را در سنین بالا تحت تاثیر قرار دهد، با توصیه‌های عنوان شده در متن مقاله می‌توانید تا حد زیادی در پیشگیری از این بیماری موفق عمل کنید. در این مقاله ما در رابطه با پیرگوشی، نشانه‌های آن و نیز راه‌های پیشگیری از بروز این مشکل صحبت کردیم. امیدواریم توانسته باشیم با بیان این مطالب اطلاعات مفیدی را در اختیار شما دوستان گرامی قرار دهیم. در پایان از صبر و توجه شما عزیزان کمال تشکر را داریم.

سوالات رایج پیرگوشی

در ادامه می‌خواهیم به چند سوال رایج کاربران عزیز پاسخ دهیم:

۱_دلیل اصلی پیرگوشی چیست؟

اصلی‌ترین دلیل پیر گوشی را می‌توان تغییرات در گوش داخلی به دلیل بالا رفتن سن دانست. این مورد مهم‌ترین دلیل ایجاد پیرگوشی است. همچنین مواردی نظیر تغییراتی در گوش میانی و یا تغییرات پیچیده در امتداد مسیر عصبی گوش به مغز نیز می‌تواند روی بروز این بیماری تاثیرگذار باشد.

۲_ علائم پیرگوشی چیست؟

افراد مبتلا به این بیماری، درک دشواری از گفتگوها دارند، خصوصاً اگر در پس زمینه این مکالمات نویز وجود داشته باشد. ضمناً این افراد صدای مردان را نسبت به زنان راحت‌تر می‌شنوند؛ چرا که صدای مردان بم‌تر است. این بیماران علائم دیگری نیز دارند که در این  مطلب به طور کامل آنها را توضیح داده‌ایم.

۳_ شروع بیماری پیرگوشی از چه سنی است؟

شاید برایتان عجیب باشد که بدانید آغاز این بیماری می‌تواند حتی از دهه ۳۰ یا ۴۰ زندگی فرد به وجود بیاید؛ اما با افزایش سن میزان  شدت بیماری بالا می رود.