آتروفی مغز انسان یک بیماری نسبتاً خطرناک است که می‌تواند پیامدهای زیادی را به همراه داشته باشد. آتروفی مغز در واقع وضعیتی است که در آن نورون‌ها و اتصالات بین آنها از بین می‌رود؛ در نتیجه آتروفی یکی از بیماری‌های خطرناک مربوط به مغز است که در طی آن سلول‌های مغزی از بین خواهند رفت. اما اینکه آتروفی چقدر خطرناک است و چه کسانی امکان مبتلا شدن به این بیماری را دارند، سوالی است که می‌خواهیم در این مطلب به آن بپردازیم. در واقع ما در مقاله امروز قصد داریم راجع به علائم کوچک شدن مغز و علت آتروفی مغز صحبت کنیم. پس برای کسب اطلاعات مفیدی در این زمینه، لطفاً ما را تا پایان همراهی بفرمایید.
[html_block id=”9603″]
آتروفی مغز چیست؟
آتروفی مغزی شرایطی است که در آن سلول‌های مغز موسوم به نورون نابود می‌شوند. در واقع طی این بیماری اتصالاتی که به ارتباط سلول‌ها کمک می‌کند، از بین خواهد رفت. البته این اتفاقات ممکن است به دلیل بیماری‌های دیگری نیز باشد. به عنوان مثال در بیماری آلزایمر و سکته مغزی نیز چنین مسأله ای ایجاد می‌شود. این یک امر بدیهی است که با افزایش سن مغز انسان کوچک می‌شود؛ چرا که به مرور زمان بعضی از سلول‌های مغز از بین رفته و باعث کوچک شدن مغز می‌شوند. اما روند چنین اتفاقی خیلی کند است؛ ولی زمانی که فرد به بیماری آترفی مبتلا می‌شود کاهش یا از بین رفتن سلول‌های مغز خیلی سریع اتفاق می‌افتد و این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که شخص بیماری زمینه‌ای داشته باشد. عارضه آتروفی با مشکلاتی برای فکر کردن و حافظه نیز همراه است.
۲۰ علائم بیماری آتروفی مغز
نشانه‌ها و علامت‌های این بیماری بستگی به این دارد که کدام قسمت از مغز تحت تاثیر قرار گرفته باشد؛ در نتیجه با توجه به این موضوع ممکن است علائم متفاوتی بروز پیدا کند، پزشکان این علائم را به بخش‌های مختلفی تقسیم کردند که در ادامه بیشتر راجع به آنها صحبت می‌کنیم. نشانه‌های کوچک شدن مغز به ما ثابت می‌کند که اگر مغز انسان کوچک شود، چه اتفاقی ممکن است بیفتد!
- ۸ علائم عمومی کوچک شدن مغز: هنگامی که در سراسر مغز سلول‌های مغزی از بین روند، یک سری علائم عمومی ظاهر می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
-از دست دادن هوشیاری
-تغییرات رفتاری و تغییرات مربوط به خلق و خو
-ناتوان بودن در خواندن مطالب و نوشتن
-از بین رفتن قدرت تکلم
-زوال عقل
-مشکل در انجام فعالیت‌های روزانه
-ناتوان بودن در درک معنی واژه‌ها
-اختلالات مربوط به آموزش و یادگیری
- ۸ علائم موضعی کوچک شدن مغز:
-دوبینی
-تشنج
-ایجاد اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه
-از دست دادن احساسات بدن و فلج شدن
-تاری دید
-نداشتن تعادل و هماهنگی
-ایجاد اسپاسم‌های عضلانی
-داشتن احساس ضعف
- چهار علائم جدی کوچک شدن مغز:
بعضی مواقع علائم آتروفی مغز بسیار جدی و خطرناک شده؛ به گونه‌ای که می‌تواند مشکلات غیر قابل جبرانی را ایجاد نماید. به همین علت توصیه می‌شود اگر با هر کدام از این نشانه‌ها روبرو شدید، فوراً نسبت به درمان آتروفی مغز اقدامات لازم را انجام دهید. علائم جدی کوچک شدن مغز شامل موارد زیر هستند:
° هزیان گفتن و تغییر رفتارهای دائمی
° توهم و خیال پردازی
° غش کردن‌های دائمی و نداشتن واکنش
° تمایل به رفتارهای تهدید آمیز و غیرمنطقی مثل خودکشی
علت کوچک شدن مغز یا آتروفی مغزی چیست؟
متخصصان اعتقاد دارند دلایل کوچک شدن مغز خیلی وسیع و متعدد است؛ به گونه‌ای که ممکن است چنین عارضه‌ای به دلیل یک مسئله عصبی به وجود آید و یا حتی در آتروفی مغزی کودکان، امکان دارد نوزاد از همان روزهای آغازین تولد به این بیماری ابتلا پیدا کرده باشد. مواردی نظیر عفونت‌ها، بیماری‌ها و آسیب دیدگی‌های مختلف می‌تواند منجر به کوچک شدن مغز گردد. در ادامه مطلب ۱۰ دلیل اصلی کوچک شدن مغز که جزو بارزترین علت‌های بیماری آتروفی مغزی هستند را عنوان می‌کنیم. بهتر است شما نیز با این علائم آشنا باشید تا در صورت مواجهه با هر کدام از آنها، بلافاصله موضوع را با پزشک مغز و اعصاب در میان گذاشته و تحت بررسی‌های لازم قرار بگیرید.
آسیب‌هایی که منجر به آتروفی مغزی می‌شوند؟
۱_کوچک شدن مغز با سکته مغزی: سکته مغزی یکی از مواردی است که می‌تواند از دلایل آتروفی مغز نیز محسوب شود؛ چرا که زمان ایجاد سکته مغزی جریان خون به قسمتی از مغز منتقل نخواهد شد، در نتیجه نورون‌ها و سلول‌های عصبی خون غنی شده از اکسیژن نمی‌رسد و این سلول‌ها در این شرایط از بین می‌روند که نتیجه تمام این اتفاق‌ها، ایجاد اختلال در عملکردهای مربوط به فرمانده بدن یعنی مغز است.
۲_کوچک شدن مغز به دلیل آسیب دیدگی مغزی: در بسیاری از حوادث نظیر تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاعات و یا هرگونه صدمه و ضربه به سر، ممکن است مغز دچار صدمه دیدگی شده و طی این اتفاق سلول مغزی از بین بروند؛ در نتیجه بیماری آتروفی مغز ایجاد خواهد شد.
بیماری‌ها و اختلالاتی که منجر به آتروفی مغزی می‌شود؟
۳_تاثیر آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل در کوچک شدن مغز: بر اساس نظر پزشکان، آلزایمر و کوچک شدن مغز ارتباط مستقیمی با هم دارند. در حقیقت می‌توانیم بگوییم آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل موجب می‌شوند که سلول‌های مغزی در معرض آسیب قرار بگیرند و نابود شوند؛ در نتیجه زندگی فرد بیمار تحت تاثیر منفی قرار خواهد گرفت، چرا که حافظه او از دست رفته است و توانایی تفکرش به شدت کم می‌شود. همه این موارد روی زندگی فرد تاثیر بسیار بدی می‌گذارد. لازم به ذکر است که آلزایمر جزو اصلی‌ترین دلیل زوال عقل به حساب می‌آید که معمولاً بعد از سن ۶۵ سالگی بروز پیدا کرده و از جمله بارزترین دلایل آتروفی مغزی است.
۴_آتروفی و فلج مغزی: فلج مغزی جزو اختلالاتی است که معمولاً هنگامی که جنین در رحم مادر است، به وجود می‌آید؛ به گونه‌ای که در چنین شرایطی مغز نمی‌تواند به شکل طبیعی به رشد خود ادامه دهد. چنین اختلالی موجب هماهنگ نشدن عضلات و ایجاد مشکل در راه رفتن و اختلالات حرکتی می‌گردد. علاوه بر این‌ها، سبب می‌شود شخص به بیماری آتروفی مغز مبتلا شود.
۵_بیماری هانتینگتون: این بیماری از جمله بیماری‌های ژنتیکی است که از علل بارز آتروفی مغزی نیز محسوب می‌شود که طی این بیماری، نورون‌های مغز آسیب می‌بینند و جزو بیماری‌هایی است که غالباً در دوران میانسالی به وجود می‌آید. در این دوران میزان توانایی جسمی و ذهنی بیمار تحت تاثیر منفی قرار گرفته و ممکن است وی با افسردگی شدیدی مواجه گردد. از دیگر عارضه‌های این بیماری می‌توان به ایجاد حرکات غیر ارادی در کل نواحی بدن اشاره نمود.
۶_لکودیستروفی: این بیماری نیز جزو دلایل کوچک شدن مغز به شمار می‌رود که البته یک بیماری ژنتیکی و بسیار نادر است و غالباً در زمان کودکی به وجود می‌آید. در این بیماری غلاف میلین که جزو پوشش‌های محافظ اطراف سلول‌های عصبی است، نابود شده و باعث صدمه دیدن فرد بیمار می‌شود؛ در نتیجه مشکلاتی در شنوایی، بینایی، حرکات، حافظه و حتی رفتار خواهد شد.
۷_کوچک شدن مغز در بیماری ام اس: این بیماری که زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند، غالباً در سن جوانی ایجاد می‌شود و جزو بیماری‌های خود ایمنی محسوب می‌شود. طی بیماری ام اس، سیستم ایمنی بدن به محافظ سلول‌های عصبی یا پوشش‌های میلین حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. چنین عارضه خطرناکی ممکن است آتروفی مغزی را نیز ایجاد کرده و در هماهنگی، تعادل و حرکات بدن اختلالاتی را به وجود آورد.
عفونت‌هایی که منجر به آتروفی مغزی می‌شوند؟
۸_تاثیر ایدز در کوچک شدن مغز: بیماری ایدز از ویروس اچ‌آی‌وی ناشی می‌شود و سیستم ایمنی بدن افراد را مورد حمله قرار خواهد داد. البته نکته‌ای که در رابطه با بیماری ایدز باید بدانید این است که این ویروس به شکل مستقیم به نیورون‌ها حمله نمی‌کند؛ اما مواد و پروتئین‌هایی را آزاد می‌کند که به نورون‌ها و ارتباطات عصبی آسیب می‌رساند. توکسوپلاسموز که به ایدز مرتبط است، مستقیماً نورون‌های مغز را مورد حمله قرار داده و منجر به ایجاد بیماری آتروفی مغز خواهد شد.
۹_انسفالیت: این اصطلاح به معنای ملتهب شدن مغز است و غالباً هرپ سیمپلکس سبب به وجود آمدن آن خواهد شد. البته ویروس‌های دیگری نظیر زیکا یا ویروس نیل غربی باعث بروز التهاب در مغز می‌شوند. نکته مهم اینجاست که زمانی که چنین ویروس‌هایی به بدن وارد می‌شوند، سلول‌های عصبی مورد حمله قرار گرفته، آسیب می‌بینند یا از بین می‌روند؛ در نتیجه فرد بیمار با نشانه‌هایی نظیر کاهش سطح هوشیاری، تشنج و در موارد حادتر فلج شدگی مواجه می‌شود.
۱۰_سیفلیس: نوروسیفلیف نیز جزو یکی از بارزترین و مهم‌ترین دلایل کوچک شدن مغز محسوب می‌شود؛ چرا که چنین عفونتی به غلاف میلین و مغز صدمه زده و چنین صدمه‌ای باعث مرگ سلول‌های مغزی خواهد شد و در نتیجه این اتفاق، بیماری آتروفی مغزی ایجاد می‌شود.
نکته مهمی که در رابطه با عفونت‌های توضیح داده شده نظیر سیفلیس و ایدز باید به آن اشاره کنیم این است که این عفونت‌هایی قابل پیشگیری بوده و شما می‌توانید با پیشگیری از بروز این عفونت‌ها، از ایجاد آتروفی مغز نیز جلوگیری کنید؛ لذا متخصصان توصیه می‌کنند با داشتن رابطه جنسی ایمن، از ایجاد مشکلات و عفونت‌هایی نظیر این دو جلوگیری کنید. از طرفی برای جلوگیری از صدمات و ضربات به مغز، از دستورالعمل‌های ساده‌ای نظیر استفاده از کلاه ایمنی هنگام سوار شدن به موتورسیکلت یا دوچرخه و… پیروی کنید. اکنون شما با علت‌ها و نشانه‌های بیماری آتروفی مغزی آشنا شده‌اید؛ در نتیجه پیشنهاد ما این است که اگر هر کدام از علائم آتروفی مغز را مشاهده کردید، آن را پشت گوش نیندازید و بلافاصله با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید؛ حتی اگر به هر دلیلی امکان مراجعه حضوری به دکتر را ندارید، می‌توانید از طریق پزشکان آنلاین سوالات خود را پرسیده و در صورت تشخیص بیماری، پیگیری‌های لازم را برای درمان انجام دهید.
انواع کوچک شدن مغز(بیماری آتروفی مغز)
بد نیست بدانید که آتروفی مغزی دارای انواع مختلفی است که هر کدام از این انواع، نتیجه یک بیماری یا صدمه می‌باشند که دستگاه عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در ادامه انواع آتروفی‌های مغزی را به شما معرفی می‌کنیم:
| آتروفی مغزی کانونی: این نوع آتروفی به گونه‌ای است که در آن فقط چند قسمت محدود از مغز فرد درگیر بیماری شده است.
| آتروفی مغزی تعمیم یافته: هنگامی که شخص دچار بیماری آتروفی مغز تعمیم یافته گردد، همه نقاط مغزش تحت تاثیر قرار گرفته و صدمه می‌بینند.
| آتروفی مغز پیشرونده: این نوع از آتروفی بیشتر برای بزرگسالان ایجاد می‌شود و فرد به با گذشت زمان نشانه‌های آن را می‌بیند و ممکن است ماه‌ها و سال‌ها طول بکشد تا شخص به دلیل بیماری آتروفی ناتوان گردد.
| آتروفی مغز مادرزادی: این نوع از آتروفی همانطور که از نامش پیداست، مادرزادی بوده و از زمان نوزادی قابل تشخیص می‌باشد و نشانه‌هایی از قبیل تاخیر در سخن گفتن، مشکلات راه رفتن، مشکلات یادگیری، تشنج و… را می‌تواند به همراه داشته باشد.
جلوگیری از کوچک شدن مغز
همانطور که می‌دانید کوچک شدن مغز یک مسئله بسیار مهم است و پیامدهای منفی فراوانی را به همراه دارد؛ لذا پیشگیری از آتروفی مغز اهمیت پیدا کرده است. اما در مورد اینکه آیا این مسئله قابل پیشگیری است یا خیر، باید بگوییم که متاسفانه آتروفی مغز به هیچ وجه قابل پیشگیری نمی‌باشد؛ فقط با رعایت برخی نکات، می‌توانید احتمال مبتلا شدن به این عارضه را کم کنید. به عنوان مثال داشتن سبک زندگی سالم از جمله مهم‌ترین نکاتیست که معمولاً پزشکان به همه افراد، برای پیشگیری از آتروفی توصیه می‌کنند. ضمناً در صورت ابتلا به آتروفی مغزی، انجام مراقبت‌ها و دستورالعمل‌های لازم به شکل دقیق می‌تواند نشانه‌های آن را کنترل کرده و از صدمات بیشتر پیشگیری کند. بنابراین پیشنهاد می‌شود برای پیشگیری از بیماری آتروفی فعالیت‌های جسمی، ذهنی و اجتماعی خود را همیشه داشته باشید و سعی کنید از غذاهای سالم، ویتامین‌ها، مواد معدنی و… به قدر کافی استفاده نمایید. ضمناً همه موارد احتیاطی را رعایت کنید تا مغز در اثر ضربه، دچار مشکلاتی از این قبیل نشود.
آیا کوچک شدن مغز کشنده است؟
حال که با بیماری آتروفی مغز و عوارض آن آشنا شدید، ممکن است برای خیلی از مخاطبان این سوال پیش بیاید که آیا کوچک شدن مغز می‌تواند کشنده باشد و نیز طول عمر بیماران مبتلا به این بیماری چقدر است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که صدمات ناشی از کوچک شدن مغز متفاوت می‌باشد و به محل ایجاد این مشکل بستگی دارد. به عنوان مثال در صورتی که قسمت‌های حیاتی و مهم مغز صدمه دیده باشند، امکان اینکه فرد توانایی‌های خود را از دست بدهد و یا حتی به دلیل همین مسئله بمیرد، وجود دارد. به همین دلیل است که بارها توصیه کرده‌ایم که به محض دیدن علائم آتروفی، بلافاصله با یک متخصص مغز و اعصاب مجرب مشورت نمایید تا ضمن دریافت راهنمایی‌های لازم، بتوانید عملکرد خوبی را داشته باشید.
آیا آتروفی مغز درمان دارد؟
در پاسخ به این سوال که آیا این بیماری درمان دارد یا خیر باید بگوییم که در حال حاضر درمان چنین بیماری به شکل ۱۰۰ درصدی امکان‌پذیر نمی‌باشد؛ اما می‌توان با ایجاد تغییر در سبک زندگی و مصرف برخی از داروهای تجویز شده توسط پزشک، چنین عارضه‌ای را کنترل نمود یا حداقل پیامدهای خطرناک آن را کم کرد.
درمان آتروفی مغز در طب سنتی
موضوع درمان آتروفی مغز در طب سنتی در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ به همین دلیل در پزشکانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، راهکارهای متفاوتی را برای حل کردن این مسئله ارائه می‌دهند. به عنوان مثال می‌توان به روش‌های دکتر خیراندیش برای درمان‌های کوچک شدن مغز در طب سنتی را اشاره کرد. متخصصان طب سنتی اعتقاد دارند که اعصاب و مغز، مزاج سردی دارند؛ به همین دلیل در مقابل سردیجات حساسیت نشان داده و در عملکردشان اختلال ایجاد می‌شود. از طرفی افراد سرد مزاج سیستم بدنشان به گونه‌ای است که میل به اسیدی شدن دارد و همین مسئله می‌تواند پیامدهای مختلفی را به همراه داشته باشد. دکتر خیراندیش به کسانی که به دنبال درمان بیماری آتروفی یا کوچک شدن مغز هستند، توصیه می‌کنند از استفاده غذاهای سرد و ترشیجات به شدت خودداری نمایند و داروهای گیاهی را که برای درمان این مسئله مناسب است را استفاده کنند. همچنین محصولاتی را جهت مقابله با سردی مغز ساخته‌اند که می‌توان از آن به عنوان درمان بیماری آتروفی استفاده نمود.
در طب اسلامی نیز درمان کوچک شدن مغز وجود دارد و دکتر تبریزیان که یکی از بهترین طبیبان طب اسلام هستند، به موارد مختلفی جهت درمان این مشکل اشاره می‌کنند که عبارت‌اند از:
~ خوردن کدو تنبل
~ قطره مرزنجوش جامع
~ خوردن کرفس
~ مصرف روغن بنفشه پایه کنجد
درمان دارویی کوچک شدن مغز
تا اینجای مطلب روش‌های درمانی مختلفی را برای پیشگیری از بیماری کوچک شدن مغز یا آتروفی مغزی مورد بررسی قرار داریم. جالب است بدانید که می‌توان از داروهایی که برای جلوگیری از بروز سکته مغزی هستند نیز برای جلوگیری از آتروفی مغزی استفاده کرد. به عنوان مثال داروهای رقیق کننده خون، داروهای کم کننده فشار خون و کاهش دهنده کلسترول جزو این موارد هستند. برخی از مواقع نیز داروهای مربوط به بیماری آلزایمر نظیر داروی نامندا و آریسپت جهت کنترل و درمان بیماری آتروفی مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اکیداً توصیه می‌کنیم که به هیچ وجه به شکل خودسرانه اقدام به مصرف دارو نکنید و حتماً چنین موضوعی را با پزشک مجرب اعصاب در میان بگذارید. ایشان ضمن بررسی سوابق پزشکی شما و معاینات به عمل آمده، تشخیص می‌دهند که آیا مصرف چنین دارویی برای شما مشکلی دارد یا خیر!
سوالات متداول آتروفی مغزی
۱_آیا کوچک شدن مغز احتمال بهبودی دارد؟
میزان آسیب دیدگی و نوع آتروفی مغز تعیین کننده این موضوع است که آیا احتمال بهبودی بیمار وجود دارد و یا خیر که تشخیص این مسئله از عهده پزشکان مغز و اعصاب برمی‌آید.
۲_درمان‌های مکمل کننده با آتروفی مغزی چه درمان‌هایی هستند؟
استفاده از مکمل‌های غذایی، ورزش منظم، خواب مناسب و شبانه و ماساژ درمانی از جمله مهم‌ترین درمان‌های مکمل برای پیشگیری از بیماری آتروفی مغزی محسوب می‌شوند که البته در زمینه درمان و جلوگیری از پیشروی این بیماری نیز تاثیرگذارند.
۳_از چه روش‌هایی برای تشخیص آتروفی مغزی استفاده می‌شود؟
معمولا پزشکان از روش‌هایی مانند سی تی اسکن، ام آر آی مغز، PET اسکن و SPECT اسکن برای تشخیص آتروفی مغزی استفاده می‌کنند.
4_درمان گیاهی کوچک شدن مغز چیست؟
طبیبان طب سنتی معتقدند خوردن کرفس و کدو تنبل، مصرف روغن بنفشه پایه کنجد و قطره مرزنجوش جامع می‌تواند در این زمینه کمک کننده باشد.
جمع بندی
مسئله کوچک شدن مغز اگرچه بیشتر برای سالمندان به وجود می‌آید، اما در جوانی نیز امکان پذیر است و در هر دورانی، با نشانه‌ها و علائم متفاوتی ظاهر می‌شود. پس پزشکان توصیه می‌کنند که چنین علائمی را به خاطر سپرده و هر زمان با هر کدام از آنها مواجه شده‌اید، سریعاً موضوع را با پزشک در میان بگذارید تا روند تشخیص و درمان بدون اتلاف وقت صورت پذیرد و هیچ مشکلی، سلامتی و زندگی شما را تحت تاثیر منفی قرار ندهد. در مقاله امروز ما در رابطه با آتروفی مغزی و راههای درمان آن صحبت کردیم. امیدواریم توانسته باشیم با بیان این مطالب اطلاعات شما را در این زمینه افزایش دهیم. در پایان از صبر و توجه شما دوستان گرامی متشکریم.
