نقش گروه درمانی بر سلامت روان سالمندان | از افسردگی تا سوگ!

امروزه گروه درمانی یکی از بهترین راهکارها برای کشف مشکلات روحی و روانی سالمندان است. در این جلسات، افراد اغلب اختلالات سلامت روانی خود را با سایر اعضا به اشتراک می‌گذارند و سپس سایرین و درمانگر راهکارهای خاصی را جهت رفع مشکلات ارائه می‌دهند. تعداد این گروه‌ها از اغلب ۵ الی ۲۰ نفر است و در گروه‌های بزرگتر گاهی دو درمانگر حضور دارند.

گروه درمانی برای رفع اضطراب در افراد سالمند

موضوع بحث در گروه درمانی می‌تواند در جلسات مختلف متفاوت باشد؛ یعنی ممکن است در بعضی از جلسات گروه درمانی شامل بحث و تبادل نظر بین افراد گروه باشد، در حالی که در جلسه دیگر شبیه به یک کلاس باشد. همچنین در گروه درمانی در بیشتر اوقات افراد روی یک موضوع خاص تمرکز کرده و شرکت کنندگان اختلالات سلامت روانی خود را با سایر اعضای گروه به اشتراک می‌گذارند و در این زمینه بحث خواهند کرد. درمانگرانی که گروه درمانی را هدایت می‌کنند معمولا ابزارهای مقابله‌ای خاص و مکانیزم‌هایی را در اختیار شرکت کنندگان قرار داده که به کنترل و کاهش سطح استرس و اضطراب در سالمندان کمک شایانی می‌کند.

ساختار جلسات گروه درمانی

جلسات گروه درمانی می‌تواند به صورت روزانه و هفتگی برای سالمندان برگزار شود و تعداد شرکت کنندگان نیز با توجه به ورود شرکت کنندگان جدید و خروج سایر افراد، می‌تواند متغیر باشد. مشارکت در گروه درمانی روی روایت‌های مربوط به مبارزاتی متمرکز بوده که شرکت کنندگان در برخورد با یک موضوع بهداشت روانی با آن مواجه می‌شوند و درمانگر سعی می‌کند تا همه روی موضوع اصلی تمرکز داشته باشند و پاسخ‌ها تا حد امکان دلسوزانه و سازنده باشد. ساختار اصلی گروه درمانی عبارت است از:

| شرکت کنندگان یک تجربه یا داستان شخصی را به اشتراک می‌گذارند.

| آنها در جلسات گروه به یکدیگر امید می‌دهند.

| شرکت کنندگان به حریم خصوصی سایرین احترام می‌گذارند.

| هم بیماران و هم درمانگران دانش و تجربه خود را به اشتراک خواهند گذاشت.

گروه درمانی برای رفع افسردگی در سالمندان

افرادی که تروماهای خاصی را پشت سر گذاشته‌اند، گاهی اوقات با چیزی به نام اختلال استرس پس از سانحه مواجه خواهند شد و با توجه به اینکه این اختلال کمی ناشناخته است، گروه درمانی برای این گونه افراد بسیار مفید می‌باشد. علاوه بر این‌ها می‌توان از گروه درمانی برای رفع افسردگی در سالمندان نیز استفاده نمود. با توجه به اینکه آسیب‌های مختلف به تکنیک‌های درمانی متفاوتی احتیاج دارند؛ بنابراین درمانگر باید روند پیشرفت گروه درمانی را بر اساس شرایط و موقعیت اعضای گروه پیش ببرد.

گروه درمانی برای سوگ در افراد مسن

همانطور که می‌دانید اکثر افرادی که غم و اندوه از دست دادن یکی از عزیزانشان را تجربه می‌کنند، در بیشتر اوقات احساس انزوا و تنهایی دارند. کار در گروه درمانی می‌تواند به چنین افرادی کمک کند تا متوجه شوند که تنها نیستند و  افراد زیادی بوده که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. جلسات مختص این بیماران ممکن است بر انواع مختلف غم و اندوه متمرکز باشد؛ مثلاً برای کسانی که همسر خود را از دست دادند، یک جلسه گروه درمانی مجزا برگزار شود. همچنین جلسات گروه درمانی خاصی نیز وجود دارد که رویکرد کلی‌تری در مورد این موضوع داشته باشند.

مزایای گروه درمانی در سالمندان

می‌توان گفت بزرگترین مزیت گروه درمانی این است که افراد توجه می‌شوند در مبارزه با مشکلات روحی خود تنها نیستند. دیدن اینکه سایرین چگونه با تجربیات مشابه شما کنار می‌آیند و آن‌ها از سر گذراندند، کمک می‌کند تا بهبود سریع‌تر و موثرتری را داشته باشید. در گروه درمانی هر کس می‌تواند رویکرد خاص خود را داشته باشد. به عنوان مثال افرادی که قدرت کلامی بالاتری دارند، ممکن است از اشتراک گذاری داستان‌های مختلف نتیجه بگیرند، اما بعضی از افراد دوست دارند شنونده باشند. گروه درمانی در اغلب شرایط یک فرایند کاملاً باز است که هر کس می‌تواند در آن شرکت کند. البته برخی از جلسات گروه درمانی را می‌توان به شکل خصوصی نیز برگزار نمود. به طور کلی گروه درمانی می‌تواند تعدادی از مسائل سلامت روان را که شامل موارد زیر می‌شوند برطرف سازد:

~ اعتیاد و سوء مصرف مواد

~ غم و اندوه و تروما

~ اضطراب یا افسردگی

~ اختلال دو قطبی

~ وسواس

~ اختلالات اشتها مثل کم خوری یا پرخوری

~ بیماری‌های مزمن

نحوه گروه درمانی در خانه‌های سالمندان

اعضای گروه در خانه سالمندان می‌توانند نقاط قوت خود را به اشتراک گذاشته و به سایر اعضا نیز کمک کنند. همین موضوع می‌تواند اعتماد به نفس و عزت نفس آنها را تا حد زیادی بالا ببرد. از طرفی به اشتراک گذاشتن احساسات و تجربیات با گروهی از افراد می‌تواند به کم کردن احساس گناه و درد و کاهش استرس کمک کند. افراد فعال در گروه درمانی از جهاتی شبیه به یک خانواده می‌شوند. درون گروه هر کدام از اعضا می‌توانند چگونگی اثر تجربیات دوران کودکی را در شخصیت و رفتارهایشان بررسی نمایند. همچنین آنها می‌توانند موضوعات جدیدی را یاد بگیرند که کدام یک از رفتارها در زندگی حقیقی مخرب است و کدام یک از آنها مفید می‌باشد. محیط گروه درمانی باید حمایت کننده و امن باشد و به فرد اجازه دهد تا بدون از ترس از شکست احساسات جدید خود را آزمایش نماید. گروه درمانی در سالمندان می‌تواند باعث توسعه تکنیک‌های اجتماعی شدن و تمرین برای داشتن رفتارهای جدید شود.

شاخص‌های گروه درمانی

• عوامل وجودی: گروه درمانی به اعضا کمک می‌کند تا متوجه شوند هر کس خودش مسئول زندگی اعمال و انتخاب‌هایش می‌باشد.
• انسجام گروه: به دلیل اینکه گروه برای یک هدف مشترک تشکیل شده است، اعضا احساس تعلق و پذیرش بیشتری نسبت به سایرین و گروه پیدا خواهند کرد.
• انتقال اطلاعات: یکی از مهمترین موضوعات در زمینه نقش گروه درمانی بر تقویت سلامت روان سالمندان انتقال اطلاعات است؛ زیرا شرکت کنندگان می‌توانند با انتقال اطلاعات به یکدیگر کمک کنند.
• رفتار تقلیدی: کسانی که در این جلسات شرکت می‌کنند می‌توانند از رفتار سایر اعضای گروه با مسائل مشابهی که خودشان دارند، الگوبرداری کرده و یا از رفتار درمانگر مسائلی را بیاموزند.
• فراهم کردن امید: در این فرایند دیدن کسانی که در حال مقابله یا بهبودی هستند، به افرادی که در ابتدای این روند قرار دارند، امید می‌بخشد.
• یادگیری بین فردی: تعامل افراد با یکدیگر در گروه و صحبت بین آنها سبب می‌شود تا هر کدام از اعضا درک بیشتری از خود به دست آورند.
• جهانی بودن: عضو شدن در گروهی از سالمندان که تجربیات مشابهی داشتند، به فرد کمک می‌کند که بابت طبیعی بودن تجربیات خود مطمئن شود.

نکات مهم درباره نقش گروه درمانی بر سلامت روان سالمندان

گروه درمانی به سالمندان اجازه می‌دهد تا از حمایت و تشویق سایرین برخوردار شوند و به دلیل اینکه کسانی را در حال گذراندن شرایط همسان خود می‌بینند، کمتر احساسات تنهایی خواهند کرد. مهمترین نکات موجود در زمینه گروه درمانی عبارت‌اند از:

° همانطور که هر فرد پیشرفت می‌کند، به نوبه خود می‌تواند به یک شخصیت حمایت کننده و الگو برای سایرین تبدیل شود و همین موضوع به تقویت احساس موفقیت و پیشرفت فرد کمک می‌کند.

° گروه درمانی اغلب بسیار مقرون به صرفه بوده و درمانگر می‌تواند به جای تمرکز بر یک فرد در یک زمان خاص، وقت خود را به گروه بسیار بزرگ‌تری اختصاص دهد.

نقش گروه درمانی بر سلامت روان سالمندان همواره باید جدی در نظر گرفته شود. مرکز سالمندان پارسایان با داشتن برترین متخصصان موجود در این زمینه به سالمندان کمک می‌کند.