آشنایی با سرطان روده و علائم آن
سرطان روده جزو بیماریهای شایعی است که سالانه افراد زیادی را درگیر میکند. گرچه آمار ابتلای افراد مسن به این نوع سرطان بیشتر از سایرین میباشد، اما معنای این جمله این نیست که افراد جوان به صورت سرطان روده مبتلا نمیشوند. لذا لازم است با علائم این نوع سرطان آشنا باشید تا اگر با آن مواجه شدید، جهت تشخیص و درمان به موقع اقدامات لازم را انجام دهید. در این مقاله ما قصد داریم در رابطه با علائم سرطان روده و شیوههای تشخیص و درمان آن به طور کامل توضیح دهیم. پس از شما عزیزان دعوت میکنیم که تا پایان همراه ما بمانید.
[html_block id=”9603″]
سرطان روده بزرگ چیست؟
این نوع سرطان زمانی ایجاد میشود که سطح راست روده یا سطح داخلی روده بزرگ درگیر یک نوع رشد غیر طبیعی سلولی گردد. به این ترتیب در روده پولیپهایی شروع به رشد خواهند کرد. البته افرادی که سرطان روده بزرگ خوشخیم دارند، این پولیپها برایشان الزاماً سرطانی نمیشود و ممکن است مدتهای زیادی طول بکشد تا این پولیپها سرطانی گردند. پس نباید بگوییم که صرفاً وجود پولیپ میتواند نشان دهنده سرطان باشد.
دونوع پولیپ اصلی عبارتاند از:
-پولیپهای آدنوماتوز که به احتمال زیاد به سرطان تبدیل خواهند شد.
-پولیپهای هایپر پلاستیک و پولیپهای التهابی که البته شیوع آنها نیز بالاست، اما برخلاف گروه قبل پیش سرطانی نمیباشند.
شما با مراجعه زود هنگام به پزشک میتوانید از متاستاز و گسترش سرطان به اندامهای دیگر بدن جلوگیری نمایید.
سرطان روده کوچک
این نوع سرطان جزو سرطانهای شایع نمیباشد، اما ضمن رشد سلولهای سرطانی بدخیم در بافت روده کوچک به وجود میآید. بد نیست بدانید که روده کوچک، روده بزرگ و معده را به یکدیگر متصل میکند و روی جذب مواد معدنی و مغذی نقش خیلی مهمی دارد. زمانی که در داخل روده کوچک یک توده سرطانی رشد کرده و بزرگ شود، باعث انسداد روده شده و هضم و جذب غذا را مختل میکند. سرطان روده کوچک نیز دارای انواع مختلفی است که شامل مواردی از قبیل لنفوم، سارکوما، آدنوکارسینوما و تومور کارسینوئید میباشد.
علائم سرطان روده شامل چه مواردی است؟
معمولا برای اکثر بیماران در مراحل اولیه سرطان روده، نشانه و علامت خاصی بروز پیدا نمیکند؛ اما هنگامی که بیماری پیشرفت پیدا کرده، نشانهها و علائم کم کم در بدن فرد ظهور پیدا میکند. البته لازم به ذکر است که علائم و نشانهها از شخصی به شخص دیگر متفاوت میباشد. با این حال اصلیترین علائم سرطان روده عبارتاند از:
- درد و ناراحتی شکم
- تغییر در وضعیت اجابت مزاج و بروز اسهال یا یبوست
- ضعف و خستگی
- از دست دادن اشتها
- خونریزی از مقعد
- کاهش وزن بدن بدون هیچگونه دلیل خاصی
- وجود خون در مدفوع
لازم به ذکر است بگوییم که هماتولوژیست یا دکتر خون در تشخیص و پیش درمان و پیشگیری از بیماریهای مختلف نقش مهمی دارد.
سرطان روده در کودکان چه علائمی دارد؟
پیش از هر چیز باید بگوییم که کودکانی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده را دارند بیش از سایر کودکان، باید از این نظر مورد توجهات جدی قرار بگیرند؛ چرا که پتانسیل ایجاد این بیماری برایشان نسبت به سایر کودکان بیشتر وجود دارد. البته این را هم بگوییم که بروز شکم درد اسهال و یبوست به این معنا نیست که فرزند شما دچار سرطان روده شده است؛ اما زمانی که علائمی نظیر کاهش ناگهانی وزن آنها و یا از دست رفتن اشتهای کودک برای غذا خوردن رویت شود و یا اینکه در شکم کودک تودهای احساس شد، لازم است بلافاصله جهت انجام آزمایشات و بررسیهای دقیقتر کودکتان را پزشک ببرید. سایر علائم سرطان روده در کودکان شامل مواردی از قبیل ضربان قلب نامنظم، تهوع و استفراغ، سرگیجه و تنگی نفس میباشد.
علائم سرطان روده در مردان و زنان چه تفاوتی دارد؟
این سوال بسیاری از افراد است و ما در پاسخ به این سوال باید بگوییم که نشانهها و علامتهای سرطان روده در زنان و مردان کاملاً یکسان است و این موضوع هیچ ارتباطی به جنسیت افراد ندارد. پس نیازی به نگرانی راجع به جنسیت ندارید!
ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان روده چیست؟
مجموعه عواملی هستند که زمینه ساز ابتلای افراد به سرطان روده هستند و در واقع خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند که عبارتاند از:
- ژنتیک: بعضی از جهشهای ژنتیکی این توانایی را دارد که سندرومهای ارثی را ایجاد کرده و باعث ایجاد سرطان روده گردد. لذا اگر فردی در خانوادهای مبتلا به سرطان روده به دنیا بیاید، احتمال بروز این بیماری برای او و اعضای خانوادهاش تا حدی افزایش پیدا میکند.
- سن بالا: یکی دیگر از فاکتورهای ابتلا به سرطان روده، بالا رفتن سن است. البته بالا رفتن سن زمینه ساز ایجاد انواع بیماریها میباشد که سرطان نیز در زمره آنها قرار میگیرد؛ به همین دلیل است که اکثر مبتلایان به سرطان روده بالای ۵۰ سال سن دارند.
- رژیم غذایی: رژیم غذایی نیز روی مسئله مبتلا شدن به سرطان روده تاثیر گذار است. غالباً افرادی که رژیم غذاییشان پرچربی و کم فیبر است، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به سرطان روده قرار میگیرند.
- سبک زندگی بی تحرک: جالب است بدانید که ورزش نکردن و عدم فعالیت بدنی جزو عوامل مهم بروز سرطان روده هستند. پس این مسئله را در نظر داشته باشید.
- اضافه وزن: چاقی و اضافه وزن نیز باعث ایجاد انواع بیماریهای مختلف میشود که سرطان روده یکی از آنهاست. پس همیشه سعی کنید اندام خود را در حالت متناسب و ایدهآل نگه دارید.
- پرتو تراپی: افرادی که به دلیل مبتلا شدن به سرطانهای شکمی در معرض پرتو تراپی قرار گرفتهاند، نسبت به اشخاص دیگر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده میباشند.
- سیگار و الکل: سیگار از اصلیترین عوامل بروز هر نوع سرطانی است؛ لذا استفاده از سیگار و مشروبات الکلی احتمال بروز سرطان روده را تا حد زیادی بالا میبرد. پس جداً توصیه میکنیم از استفاده آنها اجتناب نمایید.
جراحی سرطان ضمن برداشتن عضو درگیر با سلولهای سرطانی، به بیماران کمک میکنند تا با بیماری سرطان روده مبارزه نمایند.
روشهای تشخیص سرطان روده شامل چه مواردی است؟
معمولا بعد از مراجعه فرد مشکوک به بیماری به پزشک، ابتدا معاینات فیزیکی به عمل آمده و پولیپها و تودههای شکمی مورد معاینه قرار میگیرند. همچنین معاینه رکتوم نیز انجام میشود. پس از آن پزشک در رابطه با مواردی از قبیل مدت زمان بروز علائم و نشانهها، سابقه مواجهه با پرتو درمانی و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ یا سرطان روده کوچک را از بیمار سوال می کند. البته که قطعاً صرفاً با پرسیدن این سوالات نمیتوان نظر قطعی داد، بلکه باید آزمایشات بالینی نیز انجام شود تا پزشک بتواند با قطعیت سرطان روده را تشخیص دهد. این آزمایشات شامل موارد زیر هستند:
| آزمایش خون و مدفوع: در این نوع آزمایشها با شمارش کامل سلولهای خونی و آزمایش مربوط به عملکرد کبد، علائم هشدار دهنده سرطان و اختلالات گوارشی مورد بررسی قرار میگیرد. ضمناً آزمایش مدفوع جهت بررسی خون دفع شده در مدفوع نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
| بیوپسی: زمانی که ضایعه مشکوک یا پولیپی در روده بیمار رویت شود، باید از نمونه برداری یا بیوپسی استفاده کند.
| کولونوسکوپی: در انجام این آزمایش لوله درازی که انتهای آن یک دوربین وصل شده است وارد فضای کولون و رکتوم فرد شده تا همه موارد غیر طبیعی را مورد بررسی قرار دهد. انجام روش کلونوسکوپی پزشک میتواند از مناطق غیر نرمال نمونه برداشته و جهت بررسیهای دقیقتر و بهتر آن را به آزمایشگاه بفرستد.
| تصویربرداری با اشعه ایکس: یکی از دقیقترین روشهای تشخیص سرطان روده تصویربرداری به کمک محلول کنتراست رادیو اکتیو که دارای باریوم است، میباشد. این محلول داخل روده فرد ریخته میشود؛ به گونهای که آستر کلون را بپوشاند و کیفیت تصویربرداری را بهبود دهد. پزشک میتواند بهتر و دقیقتر مشکل را تشخیص دهد.
در صورتی که علائم و نشانههای این مشکل را دارید، اما در حال حاضر امکان مراجعه حضوری به پزشک را ندارید، میتوانید از مشاوره پزشکان آنلاین نیز در مراحل اولیه بهره بگیرید.
شیوههای غربالگری سرطان روده
توصیه ما به کسانی که سنشان از ۵۰ سال بیشتر است یا سبک زندگیشان به نحوی است که در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند، این است که از روشهای غربالگری استفاده کنند. این راهکارها توسط پزشکان توصیه میشود که شامل موارد زیر میشوند:
~ آزمایش خون مخفی در مدفوع باید به شکل سالیانه صورت پذیرد.
~ آزمون تنقیه باریوم در هر ۵ سال یک بار انجام گردد.
~ بر اساس توصیه برخی از متخصصان کلونوسکوپی یکی از روشهای موثر جهت تشخیص بیماری سرطان روده بزرگ است که لازم است هر ۱۰ سال یک بار آن را انجام داد.
~ سیگموئیدوسکوپی به همراه آزمایش خون مخفی مدفوع در تشخیص سرطان روده کمک کننده است که بهتر است هر ۵ سال یک بار انجام شود.
دکتر گوارش میتوانند با بررسی وضعیت عمومی بدن، به علائم نشانههای غیر عادی توجه کرده و نهایتاً از طریق آزمایشهای تشخیصی نوع بیماری را تشخیص داده و در صورت ایجاد سرطان، اقدامات درمانی را انجام دهند.
شیوههای درمان سرطان روده چگونه است؟
راهکارهای متعددی جهت درمان سرطان روده وجود دارد که پزشک با توجه به میزان پیشرفت بیماری و در نظر گرفتن وضعیت جسمانی فرد، بهترین روش را انتخاب میکند این روشها عبارتاند از:
° درمان سرطان روده با جراحی: در این روش پیش از شروع جراحی داروهای ملین به فرد بیمار داده میشود. این داروها باعث میشوند تا روده او کاملاً تمیز و پاک گردد. پس از آن در طول فرایند عمل جراحی بخشی از روده بزرگ برداشته خواهد شد. در صورتی که طی انجام این جراحی، حدود یک سوم یا یک چهارم روده بزرگ برداشته شود، به آن جراحی سگمنتال گفته میشود. اگر همه روده بزرگ با جراحی برداشته شود، به آن کلکتومی میگویند. البته کلکتومی چندان شایع نیست و فقط زمانی انجام میشود که داخل روده بیمار پولیبهای زیادی وجود داشته باشد. پزشکان گوارش و کبد بالغین برای تشخیص و درمان بیماریهای مربوط به بزرگسالان به آنها کمک میکنند تا ضمن درمان، به روند زندگی عادی خود بازگردند.
° درمان سرطان روده با شیمی درمانی: این روش نیز جزو روشهای متداول و شناخته شده برای درمان انواع سرطانها از جمله سرطان روده میباشد که در این روش دارو به شکل مستقیمی به جریان خون وارد میشود. در صورتی که از روش شیمی درمانی گسترده استفاده شود، دارو در همه نقاط بدن به گردش درآمده و از گسترش این بیماری به سایر نقاط بدن فرد نیز جلوگیری خواهد کرد. اما اگر شیمی درمانی منطقهای انجام شود، دارو فقط روی نقطه مورد نظر که سلول سرطانی وجود دارد، تزریق خواهد شد؛ به این ترتیب در این روش عوارض جانبی ناشی از شیمی درمانی نیز به مراتب کمتر خواهد بود. در صورتی که پزشکان سرطان روده بزرگ این بیماری را زودتر تشخیص دهند و روشهای درمانی را آغاز کنند، از متاستاز سرطان روده به کبد و سایر اندامها نیز جلوگیری خواهد شد.
° پرتو تراپی شیوه موثر در درمان سرطان روده: یکی از شیوههای درمانی سرطان روده پرتودراپیست که طی آن با پرتوهای پرقدرت اشعه ایکس سلولهای سرطانی مورد هدف قرار داده شده و درمان صورت میگیرد. برای بعضی از بیماران این روش به تنهایی استفاده میشود، برای برخی دیگر با توجه به شرایط بیمار آن را با شیمی درمانی یا روش جراحی به شکل ترکیبی مورد استفاده قرار میدهند که همه اینها بستگی به نظر پزشک دارد.
چگونه از بروز سرطان روده جلوگیری کنیم؟
جهت پیشگیری از مبتلا شدن به این نوع سرطان باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. به این صورت که حتماً پیادهروی ورزش و فعالیتهای بدنی در برنامه روزانهتان وجود داشته باشد. این عامل خیلی اهمیت دارد و تا حد زیادی میتواند در پیشگیری از بروز سرطان روده جلوگیری کند. ضمنا رژیم غذاییتان را به گونهای تنظیم کنید که حاوی سبزیجات و میوهجات تازه فراوان باشد. مصرف غلات کامل، ویتامینها و مواد مغذی نیز فراموش نشود. در ضمن از مصرف غذاهای فرآوری شده، نوشیدنیهای گازدار و فست فودها تا حد زیادی بکاهید و تا آنجا که میتوانید، استفاده از آنها را قطع یا محدود نمایید. دکتر سرطان روده به اطرافیان بیماران مبتلا به سرطان توصیه میکند که جهت بررسی وضعیت دستگاه گوارش خود، هر ۵ سال یک بار به برای انجام برخی آزمایشات به پزشک مراجعه کند.
[html_block id=”9603″]
چشم انداز و طول عمر بیماران مبتلا به سرطان روده چگونه است؟
یکی از سوالات رایجی که بیماران مبتلا به سرطان روده و خانوادههای آنها میپرسند، در رابطه با طول عمر این بیماران است و یا اینکه آیا سرطان روده کشنده است یا خیر؟ در رابطه با این سوال باید بگوییم که واقعیت این است که تاثیرگذاری روشهای درمانی و طول عمر بیماران مبتلا به عوامل متعددی بستگی دارد و ما نمیتوانیم به راحتی راجع به این مسئله اظهار نظر کنیم. اما با قطعیت میتوان ادعا کرد هر چقدر سرطان روده زودتر تشخیص داده شود و پیگیریهای درمانی زودتر آغاز گردد، میتوان به اثربخش بودن درمان امیدوارتر بود؛ در نتیجه در چنین شرایطی فرد میتواند بیشتر زنده بماند و درمانها برای او اثربخش باشد. در واقع پزشکان معتقدند تشخیص زود هنگام بیماری حدود ۵ سال طول عمر بیماران سرطانی را بالا میبرد. همچنین اگر در طول این ۵ سال سرطان مجدداً عود نکند، بیمار به عنوان یک فرد درمان شده تلقی میشود. ضمناً اگر سرطان روده به سایر اعضای بدن متاستاز کرده و پخش شود، احتمال موثر بودن روشهای درمانی و بهبودی بیمار به مراتب کاهش پیدا میکند. نشانههای سرطان روده متاستاتیک به کبد شامل مواردی مانند تورم شکم و زردی چهره است. در صورتی که سرطان به ریه متاستاز شده باشد، علائمی نظیر تنگی نفس ظاهر میشود و اگر این سرطان به مغز سرایت کند، علائمی نظیر سردرد و سرگیجه ظاهر میشود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم و ناراحتیهای گوارشی نظیر دل درد، یبوست، اسهال و…در بدنتان طولانی مدت شد، بهتر است جهت بررسیهای بیشتر و انجام آزمایشات غربالگری و تشخیصی به پزشک مراجعه نمایید. در مقاله ما راجع به سرطان روده بزرگ و روشهای تشخیصی و درمان آن صحبت کردیم. امیدواریم این مطالب برایتان مفید بوده باشد و توانسته باشیم با بیان آنها اطلاعات شما را در این زمینه بالا ببریم. در پایان از صبر و توجه شما دوستان گرامی نهایت تشکر را داریم.