رفلاکس معده در سالمندان| درمان سوزش سر دل و پیشگیری

رفلاکس معده وضعیتی است که اسید معده به طور مکرر به مری بازگردد؛ در نتیجه مری نیز تحریک شده و احساس ترش کردن را به معده می‌دهد. برای برخی از افراد ممکن است این اتفاق رخ دهد؛ اما اگر به صورت مکرر ایجاد شود، به آن بیماری رفلاکس معده به مری گفته می‌شود که باید با تغییر سبک زندگی و روش‌های درمانی مختلف دارویی و خانگی آن را کنترل کرد. زمانی که این اتفاق برای سالمندان بیفتد، با توجه به اینکه بدن سالمندان نسبت به افراد جوان ضعیف است، ممکن است پیامدهای بدتری را داشته باشد و برایشان بسیار آزاردهنده باشد و موجب عوارضی نظیر سوزش سر دل و… گردد. در این مقاله ما می‌خواهیم به بررسی رفلاکس معده در سالمندان و درمان آن بپردازیم.

علت رفلاکس معده در سن بالا چیست؟

سوزش سر دل که ناشی از رفلاکس مکرر اسید معده می‌باشد، برای سالمندان هنگامی اتفاق می‌افتد که عضلات حلقوی انتهای مری به درستی بسته نشوند یا سفت نباشند. همین موضوع موجب می‌شود که محتویاتی که در معده هستند، به مری بازگردند. پس به علت عدم کارکرد صحیح عضله حلقوی انتهایی مری، اسید معده نیز به مری بازگشته و موجب ایجاد رفلاکس معده خواهد شد. از جمله اصلی‌ترین دلایل رفلاکس معده در سالمندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

^ با بالا رفتن سن، عضلات انتهایی مری ضعیف شده و همین مسئله موجب رفلاکس معده خواهد شد.

^ افزایش وزن یکی دیگر از موارد به وجود آورنده رفلاکس معده در سنین بالا است.

^ با توجه به اینکه سالمندان بیماری‌های بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند، در نتیجه داروهای بیشتری را نیز مصرف می‌کنند و همین موضوع ممکن است موجب افزایش رفلاکس معده گردد.

^ یکی دیگر از دلایل ایجاد رفلاکس معده در سالمندان ایجاد فتق هیاتال است که به وضعیتی گفته می‌شود که قسمت بالایی معده به داخل حفره قفسه سینه فشار وارد کرده و موجب ایجاد برآمدگی خواهد شد و همین مسئله موجب سوزش سر دل و ایجاد رفلاکس معده خواهد شد. این مسئله بیشتر برای افراد بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد.

نشانه‌های رفلاکس معده در سالمندان

احساس سوزش در قسمت قفسه سینه، بازگشت غذا یا مایع ترش در داخل گلو، احساس سوزش سر دل خصوصاً هنگام دراز کشیدن، ایجاد مشکل در بلع، گرفتگی صدا، خس خس سینه، اختلال خواب، حالت تهوع یا استفراغ، بوی بد دهان، گلودرد مزمن، احساس گیر کردن توده‌ای در داخل گلو و…

در صورتی که ترش کردن معده برای افراد سالمند بیشتر در شب‌ها اتفاق بیفتد، ممکن است همراه با آن علائمی نظیر تشدید آسیب التهاب تارهای صوتی و سرفه‌های خشک مداوم را نیز تجربه کنند.

رابطه بیماری قلبی با سوزش سر دل در افراد سالمند

یکی از نکات بسیار مهم در زمینه رفلاکس معده و ارتباط آن با بیماری‌های قلبی این است که معمولاً تشخیص این موضوع حتی به توسط پزشکان نیز کار دشواری است. در واقع برخی از علائم سوزش سر دل در افراد بالای ۶۵ سال و حمله قلبی با یکدیگر مشترک است. اما اینکه چطور می‌توان تشخیص داد چنین نشانه‌هایی حاکی از سکته قلبی است یا ترش کردن معده، در پاسخ به آن باید بگوییم که در چنین شرایطی باید بلافاصله به اورژانس مراجعه شود تا پزشکان با گرفتن نوار قلب و معاینات بیشتر، تشخیص دقیق را انجام دهند.

 

عوارض رفلاکس معده در افراد مسن

از جمله عوارض رفلاکس معده در افراد سالخورده می‌توان به خونریزی‌های گوارشی، ابتلا به کم خونی و کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل اشاره نمود. البته برای افراد مسن رفلاکس معده عوارض دیگری را نیز دارد که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:

_ تنگی مری

_ ابتلا به زخم مری

_ افزایش خطر ابتلا به سرطان مری

_ ابتلا به بیماری آسم در سن بالا

_ بروز مشکلات دندانی

روش‌های تشخیص رفلاکس معده در سالمندان

۱_ آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی: در این روش به کمک یک لوله منعطف باریک که دوربینی به آن متصل است، وضعیت داخلی مری مورد بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم از بافت آن نمونه برداری می‌شود.

۲_ مانومتری مری: در این روش به کمک یک لوله انعطاف پذیر، قدرت ماهیچه‌های مری مورد اندازه‌گیری واقع می‌شود.

۳_ آزمایش ph مری: در این آزمایش به کمک دستگاهی از طریق بینی، قسمت انتهایی مری ورد بررسی قرار می‌گیرد.

۴_ عکسبرداری از دستگاه گوارش فوقانی با نوشیدن باریم: در این آزمایش پزشک با کمک پودری به نام باریوم و مخلوط آن با آب، دستگاه گوارش را شفاف کرده و سپس به کمک اشعه ایکس تصویرهای واضحی را از آن می‌گیرد تا مشکلات موجود در آن قسمت را بررسی کند.

 

روش‌های پیشگیری از رفلاکس معده در سن بالا

خانه سالمندان پارسایان برای کسانی که مبتلا به رفلاکس معده هستند، توصیه می‌کند از روش‌های زیر جهت پیشگیری از این بیماری کمک بگیرند:

| کاهش وزن: چاقی جزو یکی از مهمترین عوامل اصلی ایجاد رفلاکس معده است؛ لذا بهتر است برای جلوگیری از بروز این مشکل، وزن خود را کم کنید.

| رژیم غذایی سالم: سالمندان عزیز در نظر داشته باشند که داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش رفلاکس معده آنها کمک کند. ترجیحاً از غذاهای تند و چرب و اسیدی استفاده نکنید.

| خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر: بهتر از وعده‌های غذایی خود را کم حجم کرده تا به معده و مری شما فشاری وارد نشود.

| ترک سیگار: بر اساس مطالعات نیکوتین باعث شل شدن عضلات مری شده و روی مسئله رفلاکس معده در سالمندان تاثیر منفی می‌گذارد.

| اجتناب از دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن: سالمندان عزیز باید تا چند ساعت بعد از غذا خوردن دراز نکشند؛ چرا که جاذبه ‌می‌تواند به پیشگیری از ترش کردن معده کمک کند و زمانی که فرد سالمند بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز می‌کشد، جاذبه تاثیر خود را در هضم غذا از دست خواهد داد.

| جویدن آدامس بدون قند پس از غذا خوردن: جویدن این آدامس‌ها می‌تواند موجب ترشح بزاق و خنثی شدن اسید معده شود.

 

روش‌های درمان رفلاکس معده در سالمندان

قطعاً تغییر در سبک زندگی می‌تواند روی کاهش تعداد دفعات رفلاکس معده در افراد سالمند کمک کند. البته برخی از درمان‌های خانگی نیز وجود دارند که به کمک آنها می‌توان این مشکل را تا حد زیادی بهبود داد:

_ همیشه به سالمندان یادآوری کنید که به صورت آهسته و کم غذا بخورند و از پرخوری پرهیز کنند.

_ سالمندان نباید از نوشابه‌های گازدار استفاده کنند؛ چرا که این موضوع ممکن است باعث افزایش رفلاکس معده شود.

_ سالمندان عزیز بهتر است تا ۳ ساعت پس از خوردن غذا بیدار باشند و بلافاصله پس از خوردن غذا دراز نکشند.

_ سالمندان باید روی سطحی کاملاً صاف بخوابند و مراقبین سالمندان باید به آنها کمک کنند که در هنگام خواب سرشان روی سطحی بالاتر از بدنشان قرار گرفته باشد.

_ چکاپ‌های دوره‌ای جهت پیشگیری و کنترل علائم بیماری‌های مختلف از جمله رفلاکس معده باید به شکل مرتب انجام گردد.

 

غذاهایی که برای کاهش اسید معده در سالمندان مفید است

گوشت بدون چربی و گوشت سفید نظیر گوشت بوقلمون، گوشت ماهی و گوشت مرغ، غذاهای دریایی، سفیده تخم مرغ، برنج قهوه‌ای، انواع سالادها، سبزیجاتی مثل لوبیا سبز، کاهو، کرفس، فلفل دلمه‌ای، گل کلم بروکلی و…

البته مصرف برخی از میوه‌ها نیز می‌تواند به کاهش اسید معده در افراد سالمند کمک کند که مهمترین آنها عبارت‌اند از: گلابی، سیب، هندوانه، خربزه، طالبی، موز و آووکادو