ازدواج سالمندان ممکن است برای فرزندان آنها ناملموس به نظر برسد، اما این پیوند می تواند به سالمند مرد و زن کمک کند تا احساس تنهایی کمتری داشته و از روحیه بهتری برخوردار شوند. این ارتباط نه تنها می تواند به افزایش طول عمر کمک کند، بلکه به عنوان یک نیاز اجتماعی و انسانی، احساس تعلق و حمایت عاطفی را نیز فراهم میآورد. بنابراین، افراد در سنین بالا نیز حق دارند که شریک زندگی داشته باشند. ازدواج مجدد در دوران سالمندی می تواند مزایا و معایب خاص خود را به همراه داشته باشد که در ادامه به آنها می پردازیم.
علت اصلی ازدواج سالمندان
ازدواج در دوران سالمندی بیشتر به منظور رهایی از تنهایی و یافتن یک همدم برای گفتوگو و حمایت عاطفی انجام می شود. سالمندان، به ویژه آنهایی که تحرک کمتری دارند، در معرض تنهایی بیشتری هستند. با افزایش سن، امکان خروج از منزل و برقراری تعاملات اجتماعی کاهش مییابد و این مسئله می تواند منجر به ساعات طولانی تنهایی شود. همچنین، با ازدواج فرزندان و دوری آنها، ممکن است فرصت دیدار و گفتگو با والدین کمتر شود و این احساس تنهایی افزایش یابد.
مزایای ازدواج سالمندان
اگر سالمندان از نظر جسمی و ذهنی در وضعیت مناسبی قرار داشته باشند، ازدواج می تواند به نفع آنها باشد. در صورت عدم توانایی، میتوان از پرستاران سالمند برای مراقبت از آنان استفاده کرد. تا چند سال پیش، ازدواج در سنین بالا تابویی بود و خانوادهها تصور میکردند که سالمندان به نیازهای عاطفی و روانی خود اهمیت نمیدهند. این تفکر نه تنها مانع ازدواج سالمندان می شد، بلکه موجب تنهایی آنها نیز می گردید. در ادامه، برخی از مزایای ازدواج در دوران سالمندی را بررسی می کنیم:
کاهش تنهایی و افسردگی
سالمندانی که تنها میشوند، غالباً با بحرانهای عاطفی مواجه میشوند. مردان به ویژه پس از فوت همسر، بیشتر در معرض مشکلات روحی قرار میگیرند و ممکن است با افکار منفی درباره طول عمر خود روبرو شوند. این وضعیت میتواند امید به زندگی را کاهش دهد. افسردگی در سالمندانی که تنها هستند به مراتب بیشتر از افرادی است که در کنار خود همدم یا پرستار دارند. این افراد به امور زندگی و سلامتی خود توجه کمتری نشان میدهند و تغییرات در تغذیه و رفتار روزانهشان ممکن است بر وضعیت جسمی شان تاثیر منفی بگذارد. همچنین، سالمندان زن نیز پس از از دست دادن همسر با کاهش درآمد و مشکلات دیگری مواجه میشوند که میتواند به تنهایی و افسردگی آنها دامن بزند.
ازدواج سالمندان و افزایش امید به زندگی
در سنین بالا، بسیاری از سالمندان به دلیل ابتلا به بیماریهای مختلف، به داروهای متعددی وابسته می شوند. اما افسردگی و کاهش انگیزه زندگی می تواند آنها را به سمت بی نظمی در مصرف دارو سوق دهد یا حتی موجب شود که بهکل از مصرف آنها خودداری کنند. این موضوع پیامدهای جدی برای سلامتی آنان در پی خواهد داشت. ازدواج سالمندان می تواند تا حد زیادی این مشکلات را کاهش دهد، چرا که با وجود یک همراه، فرزندان نیز از بابت والدین سالمند خود آسودهتر خواهند بود؛ فردی در کنار پدر یا مادرشان است که هم به مراقبت از آنها می پردازد و هم در مواقع اضطراری اطلاعرسانی می کند. داشتن همدم و همراه، سالمندان را به زندگی فعالتر و شاداب تر تشویق می کند. بسیاری از سالمندان ممکن است علاقهای به حضور در جمع یا شرکت در فعالیتهای اجتماعی نداشته باشند، اما با یک همراه یا حتی پرستار، انگیزه و روحیه آنها به طرز چشمگیری بهبود خواهد یافت.
افزایش ضریب امنیت روانی با ازدواج مجدد سالمندان
خانمهای سالمند، به ویژه آنهایی که تنها زندگی می کنند، بیشتر از دیگران نیازمند حمایت و پشتیبانی هستند. ازدواج، نهتنها یک نیاز غریزی بلکه یک نیاز انسانی و فطری است. اگرچه در طول تاریخ، دلایل جسمانی و تکثیر نسلها عامل پیوند ازدواج بوده است، اما نیاز به همراهی و همدلی، مهمترین انگیزه برای این پیوند به شمار میرود. بدون وجود یک همدم، دوران سالمندی به دورهای مملو از تنهایی و روزهای تکراری تبدیل می شود. حضور یک همدم در این مرحله از زندگی، بهویژه در زمان بیماری، به میزان زیادی به فرد آرامش می بخشد.
کاهش مشکلات جسمی سالمندان از طریق ازدواج
رفع نیازهای عاطفی و تأمین سلامت جسمی و روحی از جمله مهمترین انگیزههای ازدواج در دوران سالمندی است. انسان در هر سنی نیازمند توجه و محبت است. افرادی که تنها زندگی می کنند به دلیل عدم ارضای نیازهای عاطفی، بیشتر در معرض بیماریهای جسمی و روحی قرار دارند. ضعف سیستم ایمنی و بروز مشکلات جسمی، نتیجه مستقیم این تنهایی و کمبود عاطفی است. در این شرایط، نقش یک همدم بیش از پیش به چشم میآید و می تواند بهبود کیفیت زندگی سالمندان را تضمین کند.
چالشهای ازدواج مجدد در سالمندان
تحقیقات نشان دادهاند که ازدواج سالمندان، بهویژه در محیطهایی مانند آسایشگاهها، به دلیل تجربه و آگاهی بیشتر این افراد، اغلب بدون ریسک و مشکلات جدی انجام میشود. از سوی دیگر، سالمندان چه در کنار فرزندان خود باشند و چه به دلایلی از آنها جدا زندگی کنند، احساس تنهایی را بهمراتب بیشتر از دورههای دیگر زندگی تجربه میکنند. پس از فوت همسر، این نیاز به همراهی و پشتیبانی عاطفی افزایش مییابد و حتی حضور یک پرستار 24 ساعته نیز ممکن است نتواند جای خالی یک همدم واقعی را پر کند.
افزایش نیاز به مراقبت در دوران سالمندی
یکی از چالشهای مطرح در ازدواج سالمندان این است که برخی معتقدند هر دو طرف به دلیل سن بالا نیاز به مراقبت دارند و توانایی حمایت کامل از یکدیگر را ندارند. اما باید توجه داشت که نیاز سالمندان تنها جسمی نیست. حتی تصور اینکه فرد دیگری در خانه حضور دارد و میتواند در مواقع اضطرار به کمک بیاید، بهخودی خود احساس آرامش و امنیت را افزایش میدهد. حضور این فرد، علاوه بر کاهش احساس تنهایی، موجب بهبود روحیه و انگیزه سالمند می شود. در صورت نیاز به مراقبتهای بیشتر، میتوان از پرستار سالمند بهره برد.
نتیجهگیری
ازدواج مجدد در سالمندان می تواند بسیاری از مشکلات رایج در این دوره از زندگی، از جمله احساس طردشدگی، تنهایی، افسردگی، کاهش اعتمادبهنفس و انزواطلبی را کاهش دهد. از بین بردن تابوهای اجتماعی پیرامون این موضوع و فراهم کردن شرایط مناسب برای تصمیمگیری سالمندان در این زمینه، از اهمیت بسیاری برخوردار است. همچنین، باید در ازدواجهای سالمندی به تفاوتهای سنی میان زوجین توجه شود و تناسب لازم رعایت گردد تا این پیوندها بتوانند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک کنند.