تب در سالمندان[دلایل تب بالا و ۵ روش خانگی برای کاهش آن]

تب یک تجربه ناخوشایند و گاهی دردناک است که می‌تواند در شب شدت یابد و خواب فرد را مختل کند. اما برخلاف تصور بسیاری، تب در سالمندان همیشه نشانه‌ای از یک وضعیت وخیم نیست. با این حال، پرستاران و اطرافیان سالمندان که با تب در افراد مسن روبه‌رو شده‌اند، ممکن است این نظر را قبول نداشته باشند. در واقع، تب نشان‌دهنده یک واکنش دفاعی بدن در برابر عفونت است و به همین دلیل، می‌تواند نشانه‌ای از عملکرد صحیح سیستم ایمنی باشد. با این حال، این واقعیت ممکن است باعث نشود که تب را به عنوان یک تجربه خوشایند بپذیرید. در این مقاله از سایت همیاران فرشته، علاوه بر بررسی علل تب در سالمندان، به معرفی چند روش خانگی برای کاهش تب می‌پردازیم.

دمای طبیعی بدن چقدر است؟

دمای طبیعی بدن انسان، در شرایط استراحت و از طریق دهان اندازه‌گیری، به طور متوسط ۳۶.۸ درجه سانتی‌گراد با یک اختلاف ۰.۴ درجه است. به عبارت دیگر، دمای بین ۳۶.۴ تا ۳۷.۲ درجه سانتی‌گراد طبیعی تلقی می‌شود. با این حال، عوامل مختلفی می‌توانند دمای بدن را تغییر دهند و باید در زمان اندازه‌گیری مورد توجه قرار گیرند.

 

سن

دمای محیط

لباس‌های فرد

ساعات مختلف شبانه‌روز

 

تغییرات طبیعی دمای بدن در طول شبانه‌روز وجود دارد؛ به‌طوری که پایین‌ترین دما حوالی ساعت ۴ صبح و بالاترین دما در حدود ساعت ۱۸ ثبت می‌شود.

تب در سالمندان به چه معناست؟

تب، افزایش موقتی دمای بدن است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. این دما ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و در محدوده‌ای طبیعی باقی بماند. افراد سالمند معمولاً دمای بدن کمتری نسبت به جوان‌ترها دارند، بنابراین باید اطمینان حاصل کنید که دمای بدن سالمند را به درستی اندازه‌گیری می‌کنید. افزایش دمای بدن معمولاً در واکنش به بیماری یا عفونت رخ می‌دهد. در افراد جوان، تب‌های بدون علت مشخص بیشتر مشاهده می‌شوند و به عنوان تب‌های با منشأ نامشخص شناخته می‌شوند. اما در سالمندان، این نوع تب‌ها کمتر شایع هستند و باید با دقت بیشتری بررسی شوند.

 

تب بالا در سالمندان ممکن است نشانه‌ای از یکی از موارد زیر باشد:

 

عفونت‌های پوستی مانند زونا یا عفونت‌های قارچی

عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت ادراری (UTI)

عفونت در زخم‌ها، از جمله زخم بستر

بیماری‌های مزمن مانند آرتریت روماتوئید

عفونت‌های ویروسی مانند آنفلوآنزا

عفونت‌های دستگاه گوارش

عوارض داروهای تجویزی

استرس گرمایی

رشد بدخیم

سپسیس (عفونت گسترده بدن)

 علت تب در سالمندان

 

تب در سالمندان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی نظیر عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا، عفونت‌های باکتریایی از جمله عفونت دستگاه ادراری (UTI)، و همچنین عفونت‌های ناشی از زخم‌ها، از جمله زخم بستر باشد. وقتی فردی احساس ناخوشی دارد، اولین واکنش ما معمولاً گذاشتن دست بر پیشانی او برای بررسی دمای بدن است. اما در سالمندان، تشخیص دقیق علت تب ممکن است چالش‌برانگیز باشد، چرا که علائم بیماری‌های عفونی در این گروه سنی معمولاً با سایر گروه‌های سنی متفاوت است. این تفاوت‌ها می‌تواند تشخیص را برای پزشکان دشوارتر کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین علل تب در سالمندان می‌پردازیم.

 

 ۱- عفونت ادراری

 

یکی از شایع‌ترین علل تب در سالمندان، عفونت‌های ادراری است. پس از ۴۰ تا ۵۰ سالگی، پروستات در مردان شروع به بزرگ شدن می‌کند. این غده مجرای ادرار را تحت فشار قرار داده و باعث می‌شود که ادرار به‌طور کامل تخلیه نشود، که در نتیجه آن، باکتری‌ها در ادرار راکد تجمع پیدا کرده و عفونت ادراری ایجاد می‌شود.

 

علاوه بر این، عفونت‌های ادراری ممکن است در افرادی که به دیابت مبتلا هستند نیز رخ دهد. کاهش حس در اندام‌ها و عملکرد ضعیف مثانه در این بیماران، تخلیه کامل ادرار را دشوار کرده و به تجمع باکتری‌ها کمک می‌کند. در زنان یائسه، خشکی واژن و افتادگی مثانه نیز از دیگر عوامل مستعدکننده عفونت ادراری است.

 

 ۲- عفونت گوارشی

 

عفونت‌های روده‌ای یا گوارشی نیز در سالمندان به‌ویژه آن‌هایی که توان فیزیکی ضعیفی دارند و نمی‌توانند به‌خوبی به بهداشت فردی خود رسیدگی کنند، شایع است. ضعف سیستم ایمنی و استفاده مکرر از آنتی‌بیوتیک‌ها در این افراد، خطر ابتلا به عفونت‌های گوارشی را افزایش می‌دهد. یکی از عوارض شایع استفاده زیاد از آنتی‌بیوتیک‌ها، نوعی اسهال به نام کلیستریدیوم دیفیسیل است که می‌تواند به سرعت موجب کم‌آبی بدن شده و در محیط‌های جمعی مانند آسایشگاه‌ها، به‌سرعت گسترش یابد.

 

 ۳- عفونت بافتی

 

سالمندانی که به دلیل مشکلات حرکتی مجبور به استراحت طولانی‌مدت در بستر هستند، در معرض خطر زخم بستر قرار دارند. این زخم‌ها معمولاً در نواحی بدن که تحت فشار هستند، مانند استخوان خاجی، آرنج، و شانه‌ها، ایجاد می‌شوند. عدم توجه به این زخم‌ها می‌تواند منجر به عفونت‌های شدید شود که در صورت عدم درمان به‌موقع، به تخریب بافت‌ها منجر می‌شود.

 

 ۴- عفونت تنفسی

 

هرچند شیوع عفونت‌های دستگاه تنفسی در سالمندان لزوماً بیشتر از جوانان نیست، اما ضعف سیستم ایمنی و عضلات تنفسی ضعیف، باعث می‌شود که این نوع عفونت‌ها در سالمندان شدیدتر بوده و دیرتر بهبود یابند. عفونت سل ریوی یکی از انواع عفونت‌هایی است که در سالمندان بیشتر دیده می‌شود. این بیماری می‌تواند در اثر فعال شدن مجدد میکروب سل که به صورت غیرفعال در بدن وجود دارد، ایجاد شود.

 

 ۵ روش خانگی درمان تب در سالمندان

 

در مواردی که تب در سالمندان خفیف است، می‌توان با استفاده از روش‌های خانگی و داروهای معمولی آن را کنترل کرد. اما در صورت شدید بودن تب و وجود علائمی همچون تشنج، نیاز به مداخله فوری پزشکی است. در ادامه به بررسی برخی از روش‌های خانگی برای درمان تب می‌پردازیم.

 

 ۱. استراحت کافی

 

استراحت کردن به بدن کمک می‌کند تا فرآیندهای ترمیم و بهبود خود را بهتر انجام دهد. زمانی که خواب هستید، بدن به ترشح هورمون‌هایی می‌پردازد که به رشد و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کنند. همچنین در طول استراحت، تولید گلبول‌های سفید در بدن افزایش می‌یابد؛ این گلبول‌ها به مقابله با ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌پردازند که دقیقاً همان چیزی است که در هنگام بیماری نیاز دارید.

 

 ۲. مصرف مایعات به اندازه کافی

 

نوشیدن مایعات به دفع سموم از بدن کمک کرده و روند بهبودی را تسریع می‌کند. بهتر است از مصرف زیاد آب‌میوه‌ها، به‌ویژه برای کودکان، خودداری کنید و در صورت مصرف، آن‌ها را با آب رقیق کنید. دلیل این کار این است که قند موجود در آب‌میوه‌ها می‌تواند باعث تغذیه باکتری‌ها شود و سطح گلوکز خون را افزایش دهد. همچنین از نوشیدنی‌های انرژی‌زا که معمولاً حاوی قند و مواد مضر دیگری هستند که ممکن است بهبودی را مختل کنند، دوری کنید. آب نارگیل به دلیل داشتن الکترولیت‌ها گزینه‌ی مناسبی برای آبرسانی است و دمنوش‌های گیاهی مانند چای نعناع و بابونه نیز می‌توانند به آرامش و تسکین بدن کمک کنند.

 

 ۳. کاهش مصرف نمک و ادویه‌جات

 

طبیعی است که هنگام تب، اشتها کاهش یابد. در چنین شرایطی مصرف غذاهای کم‌نمک و کم‌ادویه بسیار مفید است، به‌ویژه اگر همراه با استفراغ باشد. غذاهایی مانند آش جو دوسر و آب قلمه به‌خوبی می‌توانند به این نیاز پاسخ دهند. بهتر است از غذاهای کم‌شکر و غیر فرآوری شده استفاده کنید.

 ۴. مصرف پروبیوتیک‌ها

 

پروبیوتیک‌ها می‌توانند در بهبود مسمومیت غذایی و حتی در طول بیماری به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. تقریباً ۸۰ درصد از سیستم ایمنی بدن در دستگاه گوارش قرار دارد، و مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های معمول را کاهش داده و عملکرد سیستم ایمنی را بهبود بخشد.

 

 ۵. دوش گرفتن با آب ولرم

 

دوش ولرم می‌تواند به کاهش تب کمک کند. از استفاده از وان آب سرد، یخ یا الکل خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث لرز و تشدید علائم شوند. افزودن سولفات منیزیم و چند قطره اسانس نعناع یا بنفشه به آب دوش می‌تواند به تسکین ماهیچه‌ها و آرامش بدن کمک کند.

 

 نکات کاربردی برای مراقبت از سالمندان مبتلا به تب

 

مراقبت صحیح از سالمندان وظیفه مهمی است که نیاز به توجه ویژه دارد. سالمندان که توانایی کمتری در مراقبت از خود دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دارند و این می‌تواند بر طول عمر آن‌ها تأثیر بگذارد. مراقبان سالمندان باید ویزیت‌های دوره‌ای را به‌دقت انجام داده و وضعیت سلامت سالمند را زیر نظر داشته باشند تا در صورت مشاهده علائم عفونت یا تب، به سرعت درمان لازم را آغاز کنند. هیچ نشانه‌ای را نباید نادیده گرفت یا به حساب پیری گذاشت.

 

 نکات مهم در درمان تب در سالمندان:

 

– از مصرف آسپرین برای کاهش تب در سالمندان خودداری کنید، زیرا می‌تواند مضر باشد.

– از گرم کردن بیش از حد محیط یا استفاده از پتو برای پوشاندن بیمار در هنگام تب پرهیز کنید.

– پاشویه و سرد کردن پیشانی و پاها می‌تواند در کاهش تب موثر باشد.

– برای جبران مایعات از دست رفته بدن، از غذاها و نوشیدنی‌های سبک مانند سوپ و آب میوه استفاده کنید.