آیا آبله مرغان در کودکان خطرناک است؟
آبله مرغان که به عنوان عفونت ناشی از ویروس واریسلا نیز شناخته میشود، معمولاً در کودکان و نوزادان به شکل یک بیماری خفیف بروز میکند. این ویروس باعث ایجاد بثورات خارش دار و قرمز رنگی می شود که به شکل تاولهای ریز ظاهر می شوند. آبله مرغان ارتباط نزدیکی با زونا دارد و هر دو بیماری توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد میشوند. اگرچه این ویروس عمدتاً در کودکان دیده میشود، اما میتواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد. کودکان سالم معمولاً بهراحتی از این بیماری بهبود مییابند، اما پزشکان آن را بهویژه در نوزادان و کودکان زیر یک سال جدی تلقی می کنند، زیرا ممکن است به مشکلات سلامتی دیگری منجر شود.
درمان آبله مرغان
درمان آبله مرغان باید تحت نظر پزشکان متخصص عفونی یا داخلی انجام شود تا بهترین داروها برای هر بیمار تجویز گردد.
شیوع آبله مرغان در کودکان
از زمان معرفی واکسن آبله مرغان در سال ۱۹۹۵، شیوع این بیماری که زمانی یکی از بیماریهای شایع کودکان بود، به شدت کاهش یافته است. با این حال، این بیماری همچنان در کودکان زیر ۱۲ سال با شدتهای مختلف بروز میکند. خوشبختانه، اگر کودک سالم باشد، در اغلب موارد بدون مشکلات جدی از آن بهبود مییابد.
بااینوجود، این بیماری برای نوزادان زیر یک سال و کودکانی که به دلایلی واکسینه نشدهاند یا مشکلات ایمنی دارند، میتواند خطرناک باشد. نوزادان زیر ۱۲ ماه به دلیل ناتوانی در دریافت واکسن بیشتر در معرض خطر قرار دارند. طبق گزارشهای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۸ موارد ابتلا به آبله مرغان در نوزادان زیر یک سال ۹۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش به دلیل ایمنی جمعی و واکسیناسیون عمومی رخ داده است. با این وجود، در موارد نادر، این بیماری میتواند به عوارضی منجر شود که برای سلامتی نوزادان خطرناک باشد.
علائم آبله مرغان در کودکان
در کودکان زیر یک سال و دو سال، علائم اولیه آبله مرغان به شکل لکههای قرمز خارش دار بروز می کند که بهتدریج به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند. این لکهها معمولاً ابتدا در نقاطی مانند گردن یا بالاتنه ظاهر میشوند و به مرور زمان به سایر نقاط بدن گسترش پیدا میکنند.
علاوه بر بثورات پوستی، آبله مرغان ممکن است با علائمی همچون سردرد، گلودرد، تب و بیحالی عمومی همراه باشد. تاولها میتوانند در نواحی غیرمنتظرهای مانند داخل دهان، پلکها و حتی ناحیه تناسلی نیز ظاهر شوند که نگرانکننده نیست و بخشی از علائم طبیعی این بیماری بهشمار میروند.
علائم آبله مرغان در نوزادان
علائم آبله مرغان در نوزادان ممکن است مشابه علائم اولیه آنفلوانزا باشد، بنابراین تشخیص آن پیش از ظهور بثورات پوستی دشوار است. علائمی مانند تب، کاهش اشتها، خوابآلودگی بیش از حد و بیقراری نوزاد از نشانههای اولیه این بیماری است. در برخی موارد، نوزاد هیچ علامت اولیهای ندارد و تنها با ظاهر شدن جوشهای قرمز، آبله مرغان تشخیص داده می شود.
علل ابتلا به آبله مرغان در کودکان
قرار گرفتن در معرض ویروس واریسلا زوستر میتواند موجب بروز این بیماری در کودکان و نوزادان شود. تماس با مایعاتی که از تاولهای پوستی ترشح می شود یا تماس با فردی که به این بیماری مبتلاست، میتواند به انتقال ویروس منجر شود. کودکانی که واکسن دریافت نکردهاند یا دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
آبله مرغان در سنین مختلف
این ویروس معمولاً در مدارس و مهدکودکها شیوع پیدا می کند و کودکان بزرگ تر بیشتر از طریق این مکانها مبتلا می شوند. اما نوزادان و کودکان زیر یک سال غالباً از طریق تماس با مادر یا بزرگسالان مبتلا به این بیماری آلوده می شوند.
در صورتی که هر یک از علائم آبله مرغان در کودک یا نوزاد شما مشاهده شد، مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان به موقع ضروری است.
انتقال ویروس آبله مرغان در کودکان
ویروس آبله مرغان بهطور معمول از طریق تماس با مایعات بدن فرد مبتلا، از جمله ترشحات عطسه یا سرفه، به کودکان منتقل میشود. این ویروس بسیار مسری است و کودکان ممکن است در مکانهایی مانند مهدکودکها، پارکها یا حتی خانه در معرض آن قرار بگیرند. حتی تماس پوستی با تاولهای فرد بیمار می تواند منجر به انتقال ویروس به دیگران شود.
در نوزادان، خطر اصلی ابتلا به آبله مرغان زمانی رخ میدهد که مادر در دوران بارداری یا پس از زایمان به این ویروس مبتلا باشد. نوزادانی که از مادر مبتلا به آبله مرغان متولد می شوند، بهخصوص اگر بیماری مادر در نزدیکی زمان زایمان بروز کرده باشد، در معرض خطر شدیدتر هستند. همچنین، تماس نوزاد با مایعاتی که از تاولهای فرد مبتلا ترشح می شود نیز می تواند عامل انتقال ویروس به نوزاد باشد.
تشخیص آبله مرغان در کودکان
تشخیص آبله مرغان پیش از ظهور بثورات پوستی کار دشواری است، زیرا علائم اولیه این بیماری اغلب با علائم آنفلوانزا اشتباه گرفته میشود. این علائم شامل تب، خستگی و گلودرد است. اما پس از ظاهر شدن تاولهای قرمز و خارش دار روی بدن، پزشک می تواند بهراحتی بیماری را تشخیص دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای اطمینان از وجود ویروس واریسلا زوستر، مایع داخل تاولها را آزمایش کند.
درمان آبله مرغان در کودکان
در اغلب موارد، نیازی به داروهای خاصی برای درمان آبله مرغان در کودکان وجود ندارد و بیماری بهطور طبیعی بهبود مییابد. با این حال، چندین روش درمانی می تواند به کاهش علائم کمک کند:
– داروی پاراستامول: برای کاهش تب کودک استفاده می شود.
– آنتی بیوتیکها: اگر تاولها دچار عفونت شوند، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک تجویز کند.
– داروهای ضدویروسی: در موارد شدید، پزشک ممکن است از داروهای ضدویروسی برای کنترل بیماری استفاده کند.
– پماد کالامین: این پماد به تسریع بهبود تاولها کمک می کند.
– آنتیهیستامینها: برای کاهش خارش بدن کودک توصیه می شود.
درمان خارش آبله مرغان در کودکان
خارش یکی از بزرگ ترین مشکلات آبله مرغان است و میتواند بسیار آزاردهنده باشد. برای کاهش خارش، از لوسیون کالامین یا آنتیهیستامینها می توان استفاده کرد. این محصولات به تسکین پوست کودک کمک می کنند و احساس ناراحتی را کاهش میدهند.
درمان خانگی آبله مرغان در کودکان
روشهای خانگی نیز می توانند به کاهش علائم آبله مرغان کمک کنند:
– حمام بلغور جو دو سر: حمام ولرم با بلغور جو دو سر به کاهش خارش و التهاب تاولها کمک می کند.
– عسل: استفاده از عسل روی تاولها به دلیل خاصیت ضدالتهابیاش میتواند مفید باشد.
تغذیه مناسب در دوران بیماری
هیدراته نگهداشتن بدن کودک و مصرف غذاهای مغذی برای بهبود سریع تر اهمیت دارد. سوپهای سبک مانند سوپ هویج و گشنیز به تقویت سیستم ایمنی کمک می کنند. در طول بیماری، تغذیه کودک باید شامل مایعات کافی و غذاهای نرم و هضم پذیر باشد تا هم از کمآبی جلوگیری شود و هم انرژی لازم برای بهبودی فراهم شود.
درمان آبله مرغان در نوزادان
در نوزادان سالم، معمولاً نیازی به درمان ویژهای برای آبله مرغان وجود ندارد و بیماری بهطور طبیعی از بین می رود. با این حال، برای کاهش خارش و ناراحتی می توان از کرمهای خنک کننده مخصوص نوزادان استفاده کرد. همچنین پوشاندن لباسهای نخی و گشاد می تواند از تحریک پوست جلوگیری کند. حمام با آب ولرم نیز به تسکین علائم کمک می کند.
در نوزادان نارس یا مبتلا به آبله مرغان شدید، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد. در این شرایط، پزشکان ممکن است از داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر یا تزریق سرم برای تأمین مایعات بدن نوزاد استفاده کنند.
عوارض آبله مرغان در کودکان
آبله مرغان، گرچه معمولاً بیماری خفیفی محسوب می شود، اما میتواند در برخی از کودکان و نوزادان عوارض جدی به همراه داشته باشد. این عوارض بهویژه در کودکان با سیستم ایمنی ضعیف تر یا نوزادانی که از مادران مبتلا به آبله مرغان متولد شدهاند، شدت بیشتری دارد. در ادامه به برخی از مهمترین عوارض این بیماری اشاره می کنیم:
- کمآبی شدید بدن: تب بالا و کاهش مصرف مایعات در کودکان مبتلا به آبله مرغان ممکن است به کمآبی بدن منجر شود.
- عفونتهای باکتریایی پوست: خارش و خاراندن تاولها میتواند باعث ایجاد عفونتهای پوستی و بافتهای نرم شود. این عفونتها ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک داشته باشند.
- جای زخمهای دائمی: اگر کودک تاولها را بیش از حد خراش دهد، ممکن است روی پوست جای زخمهای دائمی باقی بماند.
- ذاتالریه (پنومونی): این عارضه در برخی موارد میتواند بهشدت خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
- التهاب مغزی (آنسفالیت): آبله مرغان در موارد نادر ممکن است منجر به آنسفالیت شود که می تواند باعث علائمی مانند سردرد شدید، گیجی و تشنج شود.
- مننژیت: این بیماری به التهاب بافتهای اطراف مغز و نخاع اشاره دارد و ممکن است از عوارض جدی آبله مرغان باشد.
- التهاب در دیگر اعضای بدن: برخی دیگر از اعضای بدن مانند کلیهها، پانکراس، مفاصل، مخچه و حتی چشمها ممکن است در اثر آبله مرغان ملتهب شوند.
- سندرم ری: این عارضه نادر اما جدی می تواند در برخی کودکان مبتلا به آبله مرغان رخ دهد و ممکن است منجر به آسیبهای جدی به مغز و کبد شود. مصرف آسپرین در کودکان می تواند خطر ابتلا به این سندرم را افزایش دهد.
پیشگیری از آبله مرغان در کودکان
مؤثرترین روش برای پیشگیری از آبله مرغان، واکسیناسیون است. واکسن آبله مرغان پس از دو دوز تقریباً ۹۴ درصد اثربخشی دارد. این واکسن معمولاً از سن ۱۲ ماهگی تزریق میشود و دوز تقویتی آن بین سنین ۴ تا ۶ سالگی برای تقویت ایمنی کودک در برابر ویروس تجویز میشود. نوزادانی که زیر یک سال سن دارند، قادر به دریافت واکسن نیستند و باید از تماس با افراد مبتلا به آبله مرغان یا زونا دور نگه داشته شوند تا از خطرات و عوارض این بیماری در امان بمانند.
نتیجهگیری و توصیههای پزشکی
با وجود در دسترس بودن واکسن آبله مرغان، این بیماری همچنان در میان کودکان زیر ۱۲ سال دیده می شود، هرچند که با شدت کمتری همراه است. کودکان واکسینهشده معمولاً علائم خفیف تری را تجربه می کنند و بهندرت به درمان خاصی نیاز دارند. اما نوزادان تازه متولد شده، به دلیل ناتوانی در دریافت واکسن و ضعف سیستم ایمنی، ممکن است با عوارض جدی تری روبهرو شوند.
برای محافظت از نوزادان و کودکان کوچک، والدین باید تا حد امکان از قرار گرفتن آنها در معرض افراد مبتلا به آبله مرغان خودداری کنند. مادران باردار نیز باید از ابتلا به این ویروس در طول بارداری جلوگیری کنند تا خطر انتقال به نوزاد کاهش یابد.
در صورت بروز هرگونه علائم آبله مرغان در کودک یا نوزاد، لازم است به پزشک متخصص اطفال یا بیماریهای عفونی مراجعه شود.