خشکی دهان در سالمندان+دلایل+عوارض+بیماریها!

با بالا رفتن سن دهان مقدار بزاق کمتری را تولید و ترشح خواهد کرد؛ به همین دلیل مسئله خشکی دهان برای سالمندان شایع‌تر از سایر افراد است، زیرا عاملی که باعث مرطوب نگه داشتن محیط داخلی دهان می‌شود، بزاق است و با کاهش تولید میزان بزاق، خشکی دهان افزایش پیدا می‌کند. به طور کلی خشکی دهان برای سالمندان سبب بیماری‌ها و مشکلاتی است که چالش‌ها و عوارض زیادی را به همراه دارد.  البته منشا و دلیل اصلی بروز این اتفاق حمله سیستم ایمنی بدن با غدد برون‌ریز آن است که برای کسانی که بالای ۶۵ سال سن دارند، بیشتر به وجود می‌آید و رفته رفته تاثیر سویی روی زندگی آنها خواهد گذاشت. در این مقاله ما می‌خواهیم در رابطه با خشکی دهان در سالمندان و موارد مرتبط با آن صحبت کنیم. پس از شما عزیزان دعوت می‌کنیم تا انتهای مطلب ما را همراهی بفرمایید.

دلایل و عوارض خشکی دهان

به طور کلی بالا رفتن سن، کم آب شدن بدن و مصرف بعضی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای فشار خون، موجب کاهش میزان تولید بزاق دهان می‌شوند. علاوه بر این موارد استفاده از دخانیات و قرار گرفتن در معرض هوای بسیار گرم به مدت طولانی و پوسیده شدن عمیق دندان‌ها و التهاب لثه‌ها نیز باعث کم شدن میزان ترشح بزاق در دهان خواهد شد. برای برخی از افراد نیز خروپف کردن هنگام خواب موجب عدم ترشح بزاق می‌شود؛ زیرا در چنین شرایطی هوا به داخل دهان وارد شده و این مسئله باعث خشک‌تر شدن دهان می‌شود. در بعضی از مواقع نیز ممکن است خشک شدن دهان موقتی باشد و به دلیل قرارگیری در محیطی خشک یا ابتلا به کرونا و سرماخوردگی و یا آلرژی به وجود آمده باشد. ضمنا در بعضی از مواقع پس از انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش خشکی دهان پیش می‌آید. اما به طور کلی این مسئله برای سالمندان بیشتر از سایرین رخ می‌دهد. جهت تشخیص منشا و دلیل اصلی این موضوع و درمان آن می‌توان به پزشک مراجعه کرد. در این میان نباید از موضوع استرس و اضطراب نیز غافل شد؛ زیرا استرس موجب افزایش سطح هورمون کورتیزول شده و این هورمون روی غدد بزاقی تاثیر منفی می‌گذارند. پس از آنجایی که سالمندان بیشتر از سایرین با مسئله استرس وسواس و اضطراب مواجه هستند؛ ممکن است یکی از دلایل اصلی خشکی دهان آنها، ایجاد استرس و اضطراب باشد. در بعضی از مواقع سالمندانی که به بیماری‌های مختلفی از جمله دیابت مبتلا هستند، بیش از سایرین با خشکی دهان مواجه می‌شوند؛ زیرا بدن افراد دیابتی نوعی گلوکز اضافی ناشی از بالا رفتن سطح قند خون را دفع می‌کند و دچار کم آبی می‌شود که این مسئله می‌تواند موجب خشک شدن دهان نیز گردد. علاوه بر آن افرادی که با مشکل کبد مواجه هستند نیز ممکن است بیش از سایرین با خشکی دهان مواجه باشند. مشکلات کلیوی و سرطان نیز بی‌ارتباط با عارضه خشکی دهان نمی‌باشد و این مسئله عوارض و پیامدهای مختلفی دارد که در اینجا به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم:

• دهان کویری: به افرادی که دچار خشکی دهان می‌شوند، دهان کویری می‌گویند. البته از نظر پزشکی این مسئله زروستومیا نامیده می‌شود و یکی از اصلی‌ترین دلایل آن پرتو درمانی‌های سرطانی است که این موضوع تاثیر بسیار مستقیمی روی تولید و میزان ترشح غدد بزاقی می‌گذارد. در نتیجه این اتفاق دهان فرد بیش از حد خشک شده و معمولاً با بالا رفتن سن، این موضوع تشدید خواهد شد.
• گرفتگی بینی: کسانی که مشکل پولیپ بینی دارند و یا به دلایل مختلفی از راه دهان نفس می‌کشند، بیشتر از سایرین با مشکل خشکی دهان مواجه می‌شوند. خصوصاً شب‌ها هنگام خواب این موضوع افزایش پیدا می‌کند؛ زیرا دهان فرد تا زمانی که از خواب بیدار می‌شود، باز است و همین مسئله میزان خشکی دهان را دوچندان می‌کند و مقدار ترشح غدد بزاقی کاهش پیدا خواهد کرد.

عوارض خشکی دهان

خشکی دهان موجب می‌شود که فرد نسبت به بیماری‌هایی نظیر عفونت‌های قارچی، عفونت در لثه‌ها، دهان و… مقاومت کمتری داشته باشد. همچنین این مسئله موجب این می‌شود تا فرد هنگام صحبت کردن با چسبندگی زبان و گلو مواجه شده و حتی در هنگام غذا خوردن نیز با مشکل بلع مواجه گردد. از دیگر عوارض خشکی دهان می‌توان به سوزش‌های مکرر دهان, ترک خوردن زبان و ایجاد عفونت‌های باکتریایی اشاره کرد. دقت داشته باشید که بزاق از غده‌هایی که در زیر فک زبان و بناگوش قرار گرفته‌اند، ترشح می‌شود. همچنین بزاق کمک می‌کند تا بلع به راحتی انجام شده و هضم غذا به آسانی صورت پذیرد. همچنین موجب آسان‌تر سخن گفتن و تنفس راحت نیز می‌شود. در نتیجه اگر میزان بزاق کم شود، برای سالمندان در گفتار اختلال ایجاد شده و شاید بتوانیم بگوییم یکی از مهم‌ترین عوارض خشکی دهان در سالمندان همین موضوع است. از طرفی آب دهان اسید معده را تعدیل می‌کند و اگر سالمندان دهانشان خشک باشد، مانع است روز چنین اتفاقی می‌شوند. همانطور که گفتیم خشکی دهان روی سلامت دندان‌ها نیز تاثیر منفی گذاشته و ممکن است به مرور زمان باعث التهاب عفونت در لثه‌ها و دندان‌ها گردد و عفونت‌هایی را مثل ذات الریه و سایر عفونت‌های تنفسی را به وجود آورد.

بیماری‌هایی که خشکی دهان علائم آنهاست:

برخی از بیماری‌ها هستند که از علائم آنها می‌توان به خشکی دهان اشاره کرد که شایع‌ترین آنها شامل موارد زیر می‌باشند:

_ اختلالات اضطرابی، افسردگی، ایدز، دیابت، آلرژی مجرای باریک بینی، سکته‌های قلبی و مغزی، آلزایمر و…

داروهایی که پس از مصرف آن احتمال خشکی دهان زیاد است:

بر اساس نظر متخصصان خشکی دهان ناشی از عوارض بیش از ۳۵۰ نوع داروی مختلف است که سالمندان در هر رده سنی که باشند، ناچار به استفاده از برخی داروها هستند.

~ بعضی از داروها هستند که بعد از مصرف آنها احتمال خشکی دهان زیاد می‌شود نظیر داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد درد. البته داروهایی مثل داروهای تنظیم فشار خون بالا، پارکینسون، آنتی‌ هیستامین، داروهای ضد احتقان، داروهای کنترل ادرار و… نیز این امر را موجب می‌شوند.

در این مقاله ما در رابطه با خشکی دهان در سالمندان، دلایل و عوارض مرتبط با آن صحبت کردیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید واقع شده باشد. از این که تا پایان در کنار ما بودید، از شما عزیزان بی‌نهایت سپاسگزاریم.