سرفه خونی(انواع+علل+تشخیص+درمان)

سرفه خونی یا هموپتیز، به‌عنوان یکی از علائم هشداردهنده در مشکلات ریوی، می‌تواند ناشی از انواع بیماری‌های تنفسی و غیرتنفسی باشد. این وضعیت معمولاً نیاز به بررسی‌های پزشکی دقیق دارد، زیرا می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های جدی در سیستم تنفسی یا دیگر اندام‌های بدن باشد. در این مقاله، به بررسی علل مختلف سرفه خونی، نحوه تشخیص آن و زمان مناسب برای مراجعه به پزشک خواهیم پرداخت.

انواع سرفه خونی

سرفه خونی می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند. در برخی موارد، خون ممکن است به رنگ قرمز روشن یا صورتی و کف‌مانند باشد، در حالی که در دیگر موارد، خون همراه با خلط گلو مشاهده می‌شود. حتی سرفه خونی به مقدار کم نیز باید جدی گرفته شود و در صورتی که خونریزی ادامه‌دار یا شدید باشد، فوراً باید به پزشک مراجعه کرد.

علل سرفه خونی

سرفه خونی معمولاً ناشی از خونریزی در ریه‌ها یا مجاری تنفسی است، اما گاهی ممکن است خون از سایر قسمت‌های بدن وارد دستگاه تنفسی شود و در سرفه ظاهر شود. برخی از علل اصلی سرفه خونی شامل موارد زیر هستند:

1. بیماری برونشیت و برونشکتازی: بیماری‌های التهابی مجاری هوایی که می‌توانند موجب آسیب به ریه‌ها و خونریزی شوند.
2. بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD): که در اثر تخریب تدریجی بافت ریه ایجاد می‌شود.
3. فیبروز کیستیک: یک بیماری ارثی که بر سیستم تنفسی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث سرفه خونی شود.
4. مصرف مواد مخدر: مانند کوکائین که به طور مستقیم به ریه‌ها آسیب می‌زند.
5. آمفیزم ریوی: که باعث اتساع و آسیب به ریه‌ها در اثر تجمع هوا می‌شود.
6. وجود جسم خارجی در ریه: که می‌تواند منجر به خونریزی و سرفه خونی شود.
7. آبسه ریه: عفونت در ریه‌ها که به تخریب بافت ریه و خونریزی منجر می‌شود.
8. سرطان ریه یا تومورهای خوش‌خیم: که ممکن است منجر به خونریزی از ریه‌ها شود.
9. بیماری‌های انگلی: عفونت‌های انگلی که ممکن است به ریه‌ها آسیب رسانده و خونریزی ایجاد کنند.
10. پنومونی (ذات الریه): عفونت ریه که می‌تواند باعث سرفه خونی شود.
11. آمبولی ریوی: لخته خون در ریه که می‌تواند منجر به خونریزی شود.
12. صدمات قفسه سینه: آسیب به قفسه سینه می‌تواند موجب خونریزی داخلی و سرفه خونی شود.
13. بیماری سل ریوی: که در برخی موارد موجب خونریزی از ریه‌ها می‌شود.
14. داروهای رقیق‌کننده خون: مانند داروهای ضد انعقاد که می‌توانند باعث خونریزی غیرطبیعی شوند.
15. نارسایی احتقابی قلبی: که در اثر تنگی دریچه میترال قلب ممکن است موجب تجمع خون در ریه‌ها و سرفه خونی شود.
16. بیماری‌های التهابی و خودایمنی: مانند لوپوس و سندرم چرگ اشتراوس که ممکن است باعث آسیب به ریه‌ها و خونریزی شوند.
17. نقایص رگ‌های خونی ریه: مشکلات در سیستم عروقی ریه‌ها که می‌تواند موجب خونریزی و سرفه خونی شود.
18. حوادث مانند زخم گلوله یا تصادفات رانندگی: که می‌توانند آسیب شدیدی به ریه‌ها و سیستم تنفسی وارد کنند و خونریزی ایجاد کنند.

آزمایشات تشخیصی برای سرفه خونی

برای تشخیص دقیق علت سرفه خونی، پزشکان معمولاً از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. این آزمایشات به تعیین منبع خونریزی و علت آن کمک می‌کنند. برخی از مهم‌ترین آزمایشات عبارتند از:

1. بررسی وضعیت سلامتی و سوابق پزشکی: پزشک با توجه به تاریخچه پزشکی فرد و علائم دیگر، می‌تواند در تشخیص علت کمک کند.
2. معاینه بدنی: پزشک ممکن است با معاینه فیزیکی، نشانه‌هایی از مشکلات تنفسی و گردش خون را بررسی کند.
3. عکسبرداری با اشعه ایکس: این آزمایش می‌تواند وجود توده‌ها، مایعات، تجمع خون یا خلط را در ریه‌ها نشان دهد.
4. سی تی اسکن: برای گرفتن تصاویری دقیق‌تر از قفسه سینه و ریه‌ها.
5. برونکوسکوپی: این روش شامل آندوسکوپی مجاری تنفسی از طریق بینی یا دهان است.
6. آزمایش خون: برای بررسی تعداد گلبول‌های سفید، قرمز خون و پلاکت‌ها.
7. آزمایش ادرار: برای تشخیص احتمال وجود عفونت یا مشکلات کلیوی که ممکن است بر سیستم تنفسی تأثیر بگذارند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

سرفه خونی به‌ویژه اگر ادامه‌دار باشد یا مقدار زیادی خون دفع شود، باید جدی گرفته شود. در چنین مواردی، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. همچنین در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کرد:

• سرفه خونی که بیش از یک هفته ادامه دارد یا شدت می‌یابد.
• درد قفسه سینه که ممکن است نشان‌دهنده مشکلات قلبی یا تنفسی باشد.
• کاهش وزن غیرطبیعی بدون علت مشخص.
• تعریق شبانه زیاد.
• تب بالاتر از 38.3 درجه سانتی‌گراد.
• تنگی نفس هنگام انجام فعالیت‌های روزمره.

اگر با چنین علائمی روبرو شدید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و از آن‌جا که سرفه خونی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد، تشخیص دقیق و سریع از اهمیت بالایی برخوردار است.